Geçtiğimiz hafta açıklanan Üçüncü İlk Evim Kredi Paketi, gençlerin ev sahibi olmasını hedeflemektedir. İlk kez konut sahibi olacak vatandaşların  konut alımları için, 2023 yılında “İlk Evim Kredi Paketi, 2024 yılında ise “İkinci İlk Evim Kredi Paketi” açıklanmıştı.

Yetkililerin açıklamasına göre, gerçekleşen 2  kredi paketi kapsamında, yaklaşık 500 kişiye, 700 milyon TL tutarında düşük faizli ve 10 yıl vadeli ev kredisi kullandırılarak ev almaları sağlanmıştı.

Baktığımız zaman, her pakette yaklaşık 250 kişinin bu krediden yararlandığını görüyoruz. Son derece yetersiz sayıda vatandaşımız bu krediden yararlanmıştır. Bu sayının, fırsat eşitliği bağlamında  mutlaka arttırılması gerekmektedir.

KKTC sınırları içerisinde kendisi, eşi ve 18 yaş altı çocukları adına kayıtlı evi olmayan ve hane geliri aylık net 250 bin TL’yi geçmeyen KKTC vatandaşları bu krediden yararlanacaktır. 

Sosyal Sigortalar veya Kamu Kurum ve Kuruluşlarının emekli sandığına ya da Güney Kıbrıs Rum Yönetimi sosyal sigortalar sistemine aktif kaydı olan ve başvuru tarihi öncesi son 6 ay süresince prim yatırımı bulunan, KKTC’de ikamet eden, KKTC vatandaşları bahse konu bu krediye başvurabilecektir.

Kendisi, eşi ve 18 yaş altı çocuklarından herhangi birinin “I. veya II. İlk Evim Konut Kredisi” paketlerinden yararlanmamış olması da şarttır.

Tahsili gecikmiş borcu bulunan kişiler,  Çek yasağında bulunan kişiler ile Birinci ve ikinci derece kan bağı bulunan akrabalarından konut satın alan kişiler, bu krediden yararlanamayacaktır.

Kredi, aylık eşit taksitli, azami 10 yıl vadeli ve 2.2 milyon TL’yi geçmeyecek şekilde, satın alınacak konutun değerinin en çok % 80’i kadar olacaktır. Yaklaşık aylık taksit miktarı 45 bin TL gibi görünüyor. Vade süresinin uzatılma alternatifleri de düşünülmelidir.

Kredinin faiz oranı, aylık yüzde 1,75 ve yıllık yüzde 21 olacak ve bu krediler için bankalar tarafından üçüncü kişilere ödenenler hariç, faiz ve bsiv vergisi dışında, herhangi bir komisyon veya masraf ve pul vergisi alınmayacaktır.  

Şu anda yıllık yüzde 21 olan kredi faiz oranı, ilk kredi paketinde ise yüzde 12 idi. Bir buçuk yıl içinde, faiz oranındaki artış gerçekten çok yüksektir.

Bu kredi ile, satın alınacak konutlar için, alıcı, satış ve ipotek işlemlerine yönelik, Tapu Dairesinde ödenmesi gereken vergi, resim ve harçlardan muaf tutulacaktır.

Kredi paketinden yararlanmak isteyen ve şartları taşıyan KKTC vatandaşları, belirlenen 15 bankadan herhangi birine başvuru yapabileceklerdir.

Kredi kullanma koşullarından biri ile ilgili daha net açıklama yapılması gerekmektedir. Şöyle ki; Yapılan açıklamada, Krediye başvuracak kişinin hane gelirinin aylık net 250.000 TL’yi geçmemesi gerekmektedir diye bir ifade bulunmaktadır.

Bu koşul, örneğin annesi, babası ve kardeşleri ile yaşayan ve kredi başvurusu yapacak bir kişi için hane geliri nasıl hesaplanacaktır? Evde yaşayan ve çalışan tüm ailesinin gelirleri toplamı mı alınacak? Bu konuda bir kafa karışıklığı vardır. Konu netleştirilmeli, bir açıklama yapılmalı ve tüm bankalar başvuranlara net bilgi vermelidir.

Gençlerimizin göç etmemesi, ülkelerinde hayat kurmalarının en önemli adımı ev sahibi olabilmeleridir. Oldukça yükselen ev fiyatlarıyla herkes ev sahibi olamamaktadır. Bu bağlamda, düşük ve sabit faizli, uzun vadeli, TL kredi kullanımı ile ev sahibi olmaları çok önemli bir fırsattır.

Öte yandan, bu kredi paketindeki üst limitin yaklaşık 47 bin sterline denk geldiğini düşünürsek, en küçük apartman dairesi( 1 artı 1) alımları için bile, yeterli bir kaynak olmadığını da söyleyebiliriz.

Öte yandan, kırsal kesim arsası üzerine çocuklarına ev yapacak olan vatandaşlarımızın da, kredi paketindeki koşulları sağladıkları taktirde, ilk evim kredisinden mutlaka yararlanması gerekiyor. Neticede onların da ilk evi olacaktır.

KKTC’ de, inşaat maliyetlerinin artması ve yabancı yatırımcı talebi nedeniyle, ev ve arsa fiyatları yükselmiş ve yerli vatandaşların ev alma imkanları çok azalmıştır. Hatta emlakçılar, kredi paketini duyan bazı mal sahiplerinin ev fiyatlarını yükselttiğini söylediler. İşte bu tam bir fırsatçılıktır. Bu yüzden koçan bilgileri ile mutlaka tapu fiyat değerlendirilmesi yapılmalıdır.

Yerli halkın ev sahibi olması için, kredi dışında kendisinin de hatırı sayılır bir para koyması gerekiyor.  Diğer kredi paketlerinde olduğu gibi yaklaşık 250 kişiye kredi verilmesi yetersizdir. Kullandırılacak toplam kredi miktarı mutlaka artırılmalıdır.

Bu kredinin esas amacı, dar ve orta gelirli vatandaşların, uzun vadede, düşük faizle ev sahibi olmalarının sağlanması olduğuna göre, başvuru yapıp, hak sahibi olan, tüm vatandaşları kapsayacak şekilde bir kaynak yaratılması gerekmektedir.

Kredi paketi ile ilgili yaptığımız uyarıları,  Hükümet yetkilileri mutlaka dikkate almalıdır. Aksi halde, başvuranlar arasında fırsat eşitsizliği de ortaya çıkacaktır.

Aşikardır ki, miktarı yeterli, adaletli ve düzgün çalışan  ev kredi paketleri, gençlerimizin ev sahibi olmalarına katkı sağlayacaktır. Aksi halde, ev sahibi olamayan gençlerimizi bu ülkede nasıl tutacağız ? Ev sahibi olamayan gençlerin, yüksek ev kiraları ile  ülkelerinde tutunmaları, bu ekonomik koşullarda zor görünmektedir.