Rus enerji şirketi Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa Birliği (AB) ülkelerine gaz sevkiyatının durdurulduğunu açıkladı.

Gazprom'dan yapılan açıklamada, Rus gazının Ukrayna güzergahıyla AB ülkelerine sevkiyatına ilişkin anlaşmanın yeni yılın ilk günü TSİ 08.00 itibarıyla sona erdiği bildirildi.

Açıklamada, "Gazprom, Ukrayna üzerinden doğalgaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğalgazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor" denildi.

Ukrayna'nın gaz şirketi Naftogaz daha önce Gazprom'la vardığı 5 yıllık anlaşmayı yenilemeyi reddetti, anlaşmanın süresi 2025'in ilk günü doldu.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky daha önce ülkesinin Rusya'ya "kanları üzerinden milyarlarca dolar ek gelir elde etme" fırsatı vermeyeceğini, AB'ye de gerekli önlemleri alması için 1 yıl süre verdiğini söylemişti.

Avrupa Komisyonu, AB'nin bu dönüşüme hazırlandığını ve çoğu devletin bununla başa çıkacak alternatifleri olduğunu açıkladı. Ancak birlikte bulunmayan Moldova hali hazırda gaz sıkıntısı yaşamaya başladı.

Rusya, Türk Akımı Boru Hattı'yla halen Karadeniz üzerinden Macaristan, Türkiye ve Sırbistan'a gaz gönderebiliyor.

İki etapta etkileri çok büyük olmasa da bu durumun Avrupa için stratejik ve sembolik etkileri çok büyük. Rusya önemli bir pazar kaybetse de Vladimir Putin, daha fazla zarar görenin AB olacağını savunuyor.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası, AB, Katar ve ABD'den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) almaya başladı. Aynı zamanda Norveç'ten boru hattıyla da birlik ülkelerine gaz dağıtılıyor.

AB, 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgale başlamasının ardından Rusya'dan gaz alımını önemli oranda azalttı.

2021'de AB ülkeleri gazın yüzde 40'ını Rusya'dan satın alıyordu. Bu oran 2023'te yüzde 10'un altına indi.

Ancak bazı AB ülkeleri, özellikle Slovakya ve Avusturya, Rusya'dan önemli oranda gaz satın almaya devam ediyor.

Rusya'nın AB ülkelerine gaz satışından elde ettiği gelir, yılda 5 milyar dolardan fazla.

Rusya, 1991'den bu yana Ukrayna üzerinden de AB ülkelerine gaz satıyor.

Moldova acil durum ilan etmişti

AB üyesi olmayan ülkelerden Moldova da son gelişmelerden olumsuz etkilenebilir.

Ülkenin Enerji Bakanı Constantin Borosan, hükümetin önlemler aldığını söyledi ancak sonrasında halkı enerji tasarrufu yapmaya çağırdı.

Devlet Başkanı Maia Sandu da Kremlin'i 2025'teki genel seçimler öncesi, ülkeyi istikrarsızlaştırmak amaçlı "şantaj" ile suçluyor.

Ülke elektriğinin çoğunu Rusya'dan ve Ukrayna üzerinden satın aldığı gaz aracılığıyla üretiyor.

Rusya'nın desteklediği ayrılıkçı Transdinyester bölgesine de elektrik bu şekilde gönderiliyor.

Moldova'da Aralık ayı ortasında enerji sektöründe 60 gün acil durum ilan edilmiş, Enerji Bakanı Constantin Borosan halka enerj tasarrufu yapmaları çağrısında bulunmuştu.