Umberto D’nin düşündürdükleri…
Umberto D’nin düşündürdükleri…
Çağıl Günalp
Umberto D, İtalyan yönetmen Vittorio de Sica'nin, 1948 yapımı"Ladri di biciclette" filmi gibi, insanın doğal yaradılışını sorgulatan, bireyin toplum içerisinde ne tür bir varlığa dönüştüğünü gözler önüne seren, teorik ve teknik altyapısı ile bir başka Vittorio de Sica başyapıtı.
Roma’da, emekli memur maaşı ile geçinmeye çalışan, ailesini İkinci Dünya Savaşı’nda kaybetmiş olan filmin başkarakteri Umberto Domenico Ferrari’nin hikâyesi, yaşama insani değerlerden ödün vermeden verilen bir nevi tutunabilme kavgası ve erdemli bir yaşama ulaşmak için, yürünen dikenli bir yolculuk…
“Yalnızlığını yalnızlığa bırakmaya” çalışan, hayattaki yegâne varlığı köpeği ve özsaygısı olan bir ihtiyarın zaviyesinden bir dönemi tüm çıplaklığı ile işleyen Umberto D, bahse konu dönemdeki yoksulluk, belirsizlik, işsizlik ve yozlaşmaya rağmen bir küçük köpeğin varlığı ile doğan ve kaybolmayan “umut”u derin ve zarif bir üslup ile irdeliyor. 2. Dünya Savaşı sonrası, İtalya’daki politik iklim, kilise ve sosyal doku ile ilgili olarak güçlü bir belge olan Umberto D, yaşanan kaotik ortamın toplum üyelerinde yarattığı ikircikliği abartısız bir anlayış ile gözler önüne seriyor.
İTALYAN YENİ GERÇEKÇİ
Modern topluma geçiş ile birlikte, gün be gün yozlaşan insan ilişkilerini sıra dışı bir üslupla sorgulayan Umberto D, bireyin “ortak iyi”den ziyade bencil tutkularının nasıl esiri olduğunu anlatan, İtalyan Yeni Gerçekçi sinema akımının en önemli filmlerinden biri.
İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesine rağmen bireylerin dramının bitmediği bir zamanda ve coğrafyada beden bulan hikâye, “yüzeysel” sayılabilecek kadar yalın, gösterişsiz bir üslup ile anlatılsa da, filmin başrol oyuncusu Carlo Battisti’nin küçük hikâyesi, aslında bugün halen süregelen büyük bir toplumsal sorunun yıkıcı sonuçlarından birinin ta kendisi…
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından oluşan yıkımın ortasında, yaşama tutunabilmek için Machiavellist bir anlayışla her yolu mubah gören, her türlü ahlaki ve vicdani değeri ayaklar altına alan zihniyete direnen bir başkaldırıdır aynı zamanda Umberto Domenico Ferrari’nin hikâyesi. İtalyan Yeni Gerçekçi sinema akımının tüm karakteristik özelliklerini içinde barındıran Umberto D, birçok İtalyan Yeni Gerçekçi film gibi, profesyonel oyunculardan ziyade amatör oyuncuların rol aldığı bir film. (Filmin başrol oyuncusu Carlo Battisti, Floransa Üniversitesi’nde tarihsel dilbilim profesörü)…
KÜÇÜK BİR HİKAYE, TOPLUMSAL GERÇEKLİK
“İtalyan Yeni Gerçekçi”liğin yaşamın ortasında olma gailesi Umberto D’de de, kendisini belirgin bir şekilde hissettiriyor. Bu bağlamda, filmin birçok sahnesinde 1952 İtalya’sının sosyo-politik, kültürel, ekonomik ortamının ipuçları, filmde belirgin bir şekilde görülebilir.
The New York Times’da, Umberto D ile ilgili olarak daha önce belirtildiği gibi; Umberto D, çok az filmle kıyaslanabilecek, insan karakterini tüm boyutları ile inceleyen, küçük bir hikâyeyi anlatırken toplumsal bir gerçekliğe de ışık tutan, soylu ve dürüst bir çalışma. Bir kurmacadan ötesi…
-------------------------------------------
Kaynakça:
http://www.nytimes.com/movie/review?res=EE05E7DF173AA076BC4053DFB767838E649EDE
http://www.on5yirmi5.com/yazar/hasan-ramazan-yilmaz/15424/umberto-d-zaman-mekn-ve-vicdan-ekseninde.html
http://sinemakafasi.com/2013/12/23/bazinden-gunumuze-gercekcilik-kurami-ve-gerceklik-algisi/