Didem MENTEŞ

Döviz kredisi olan ve artan kur nedeniyle ödeme güçlüğü çekenlerin talep etmeleri halinde 'kredi vadelerinin, bireylerin ödeme güçlerini olumsuz etkilemeyecek şekilde uzatılması' konusunda bankaların Merkez Bankası'yla birlikte aldığı karar uygulamaya girdi.

Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Başkanı Olgun Önal, döviz kredisi kullanan vatandaşların bireysel kredi vadelerinin, ödeme güçlerine göre planlayıp vade süresinin uzatılacağını belirterek bu uygulamayı örneklendirerek anlattı.

YENİDÜZEN’e konuşan Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Başkanı Olgun Önal, bankaların aldıkları kararların içeriğiyle ilgili bilgi verdi.

Önal, döviz kredisi kullanan vatandaşların sıkıntılarını gidermek adına; bireysel kredi kullananların bankalarına başvurmaları halinde kredilerin vadelerinin, bireylerin ödeme güçlerini olumsuz etkilemeyecek şekilde uzatılması konusunda tüm bankaların mutabık kaldığını vurguladı.

Rakamsal bazda bir örnek de veren Önal şunları söyledi: “Bir müşterimiz 1 yıl evvel 5 bin TL’lik gelirinden 2500 TL karşılığı olan 500 pound kredi borcu öderken, geriye kalan miktarla diğer ihtiyaçlarını karşılıyordu. Şu anda ise noktada 8-8.5’e çıkan kurla aylık taksit tutarı 4250TL’ye çıktı. Müşterimizi finansal olarak rahatlamak için, aylık taksit tutarını 300 pounda çekecek şekilde vadelendirmeyi yada yapılandırmayı konuşabileceğiz, ki yaklaşık 2500TL civarında ödemelerle borcunu servis edebilsin”

Önal şunları söyledi: “Örnek vererek anlatmak gerekirse; bir müşterimiz 1 yıl evvel 5 bin TL’lik gelirinden 2500 TL karşılığı olan 500 pound kredi borcu öderken, geriye kalan miktarla diğer ihtiyaçlarını karşılıyordu. Şu anda ise noktada 8-8.5’e çıkan kurla aylık taksit tutarı 4250TL’ye çıktı. Müşterimizi finansal olarak rahatlamak için, aylık taksit tutarını 300 pounda çekecek şekilde vadelendirmeyi ya da yapılandırmayı konuşabileceğiz ki yaklaşık 2500TL civarında ödemelerle borcunu servis edebilsin”

“Her müşteri özelinde teknik bakılması gereken bir işlemdir”

Önal, bireysel kredilerde yapılacak uygulamayı şöyle açıkladı: “Yeniden vadelendirme her müşteri özelinde teknik ve titiz şekilde bakılması gereken bir işlemdir. Müşterimiz ile oturup konuşacağız, ihtiyaçlarını anlayacağız, ne boyutta etkilendiklerini anlamaya çalışacağız. Belki bazı müşterilerimiz  ‘Bu kadar uzun vade demek daha fazla faiz yükü’ deyip mevcut kredi ödemelerini başka harcamalarından tasarruf ederek değiştirmek istemeyebilir. Bir kısmı ise “şu anda benim taksitimi 300- 350 pounda indirelim, halihazırdaki olağanüstü durum ve belirsizlik ortadan kalktıktan sonra tekrardan ödemeleri revize edelim” diyebilecek”. Bu tür durumları müşterilerimiz ile tartışacağız, görüşeceğiz, doğru yol bulmaya çalışacağız.

“Müşterilerin ihtiyaçlarına göre ödeme planı çıkarılacak”

Bunun tek bir formülü olmadığını söyleyen Önal, “müşteri dinleyip onun ihtiyaçlarını tespit edip, ona göre ödeme planı çıkarmaya çalışacağız” dedi.

Kredi vadelerin süresiyle ilgili olarak Olgun Önal, “bununla ilgili fiks bir süre yok. Sebebi de müşteriye bağlı olarak vade değişebilecek” şeklinde konuştu.

Bu uygulamanın tüm bankalarda geçerli olacağının altını çizen Önal, “Merkez Bankası regülasyon değişikliği gerektiren durumlarda, gerekli regülasyonları değiştirecek.  Bu tür işlemlerin yapılmasına imkan ve destek sağlayacak” dedi.

“Ticari krediler daha karmaşık olduğu için gönüllük esası ifadeleri kullanıldı”

Ticari kredilere yapılacak uygulamada ise hem ticari firmanın hem de bankaların yapılandırmaya gönüllü olması gerektiğine dikkat çeken Önal, ticari kredilerde parametrelerin çok daha fazla karışık olduğu için bu yönde kararın alındığını açıkladı.

Önal, ticari kredilerle ilgili şunları aktardı: “Ticari krediler bireysel kredilere göre ticari hayatın doğası gereği daha karmaşık. Ticari hayatın finansman ihtiyaçları çerçevesinde ödeme planlarına bağlandığı, teminatlandırıldığı için ticari kredilerde tek bir şablon ile çözüm mümkün değil. İyileştirme ihtiyaç duyan müşteriler gelecek, anlatacaklar, dinleyeceğiz, sorular soracağız, anlamlı cevaplar bekleyeceğiz.

Buradaki süreç daha karmaşık olduğu için ‘gönüllük esasına göre’ ifade ettik”

Önal, hem bireysel hem ticari kredi müşterilerinde “iyi niyetli yaklaşım” bekleyeceklerini, geri ödemeler için “en iyi gayretin” gösterileceğinden emin olmaya çalışacaklarının altını çizdi.

“Sabit kur geçmişte kalmış bir uygulama”

“Kredilerin sabit kurdan ödenmesi durumunda bankalar zarar eder mi” sorusu üzerine Olgun Önal, “Bizler serbest piyasadaki kurdan alan ve satan kurumlarız. Sadece birer finansal aracıyız. Piyasa dışı bir kur ile işlem yapmamız mümkün değil. Sabit kur sistemleri, geçmişte kalmış uygulamalar, bu günün uygulamaları değil. Mevcut ekonomik parametrelerin, serbest piyasa ekonomisinin çalışması gerek. Piyasanın denge bulmasını engelleyen olağanüstü gelişmeler ortadan kalktığında serbest piyasa ekonomisi içerisinde kurlar dengeyi bulacak, faizler dengeyi bulacak, gelirlerimiz orta vadede dengeyi bulacak. Şu anda gelirlerimiz aşındı, erozyona uğradı. Erozyonun giderilmesi için ortamın normalleşmesine, serbest piyasa mekanizmasının tekrardan çalışmaya başlamasına ve zamana ihtiyacımız var. Bu dalgalı dönemi yara almadan yada en az hasarla geçirmemiz lazım. Bunun için ise sağduyu içerisinde hareket etmemiz, yanlış mesajlar vermememiz, manipülasyon yada spekülasyon yapanlara engel olmamız, onlara prim vermememiz, işlerimize her günden daha çok odaklanmamız, sarılmamız, hem kamu hem de özel sektör olarak daha çok çalışmamız, birbirimize destek vermemiz şart” dedi.