Devrim DEMİR

Coronavirüs'ün yol açtığı Covid-19 salgın dönemi, yaşamın her alanını etkilerken, eğitim alanında da değişikliklere yol açtı, yüksek öğretim durumdan olumsuz etkilendi.

Uzun bir süre online eğitim veren üniversitelerin bir çoğu mezuniyet törenlerini de online yaptı.

Salgının getirdiği belirsizlik nedeniyle Mart ayında binlerce öğrenci ülkelerine dönüş yaparken, özellikle üçüncü dünya ülke öğrenci sayısında gerileme olduğu öğrenildi.

Üniversiteler güz dönemine salgın olasılığını da göz önünde bulundurarak başlamayı hedefliyor. Birçok KKTC yurttaşı ise bu yeni dönemde yurt dışı eğitimini tercih etmedi.

Üniversite yöneticilerine göre; geride bıraktığımız yıllara oranla bu yıl KKTC yurttaşı öğrenciler, Kıbrıs’ta üniversitelere başvuru yapmaya başladı.

Üniversiteler her iki senaryoya hazır… 

Mart ayında ortaya çıkan salgın sonrası uzaktan eğitime geçen üniversiteler, 2020-2021 eğitim yılını uzaktan eğitim yapma yönünde de hazırlıyor. Güz dönemine ilişkin Eğitim Bakanlığı'nın henüz açıklama yapmaması nedeniyle, nasıl bir yol izleneceği konusunda bilgi sahibi olmayan üniversiteler her iki senaryoya göre hazırlıklarını sürdürüyor.

Yeni dönemde gerek online gerekse normalleşme ile yüz yüze eğitim için çalışmalarını sürürden üniversiteler, öğrencilerin ada ekonomisi için büyük katkı olduğuna değindi.

Üniversite rektör ve yardımcıları 2020-2021 Güz Dönemi Eğitim yılını ve beklentilerini YENİDÜZEN’e değerlendirdi.

Üçüncü dünya ülke öğrencilerinde gerileme…

Dünya geneli yaşanan salgın sonrası, Mart ayı itibarı ile ülkelerine dönüş yapan özellikle üçüncü dünya ülkelerindeki öğrencilerin yatay geçiş talebi olduğu ifade edildi.

Geçen yıllara oranla yurt dışında eğitim gören ve salgın nedeniyle geriye dönüş yapan ve üniversiteye yeni geçiş yapacak olan KKTC yurttaşı öğrenci sayısı başvurusunda artış yaşandığı ifade edildi. Türkiye’de henüz kontenjanlar açıklanmazken, üniversiteler kendi imkanlarını sağlayarak online hizmet vermek içinde çeşitli reklamlarla öğrenci sayısını düşürmemeyi hedefliyor.

DAÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Hasan Demirel:

“KKTC yurttaşı öğrencilerde artış var”

DAÜ Rektör Vekili Prof. Doktor. Hasan Demirel, KKTC yurttaşı öğrencilerde artış olduğuna işaret etti, iki bin civarında başvuru yapıldığını kaydetti.

Demirel şöyle devam etti. “Yeni kayıtlarla ilgili konuşmak için çok erken. KKTC yurttaşı öğrencilerde bu sene bir artış olduğu gözlemlendi. Talep oldukça fazla, yaşanan küresel salgın nedeniyle yurt dışı talebi çok fazla olmayan yerli öğrencimiz var. Her yıl KKTC yurttaşı bin 400 civarı başvuru alınırken, bu yıl iki bin başvuru yapıldı. Türkiye’de kontenjanlar açıklanmadı, üçüncü dünya ülke öğrencilerinde düşüş yaşanması beklenir. 2020-2021 Güz Dönemi nasıl açılacak, henüz netleşmezken, üniversite olarak bütün imkânları sağlayamaya hazırız. Ülke ekonomisi gelecek olan öğrenciye de dayanıyor. Yatay geçiş okulumuzla alakalı bir durum değildir, yeni dönemde gelemeyenler için de evinden eğitim görebilmeleri için her türlü olanak sağlanacak.”

Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Murat Tüzünkan:

“Yeni dönemde her hangi bir ücret artışı yapmadık”

Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Murat Tüzünkan, pandemi nedeniyle yaşanan sıkıntılar yüzünden üniversitelerin de belirsizlikler içinde olduğunu söyledi. Tüzünkan, ikinci dalga beklentisi nedeniyle ailelerin de tedirgin olduğuna işaret ederek şunları söyledi: “Salgınla ilgili ülkede çalışmalar devam ediyor. Pandemi sürecini en iyi şekilde atlatan ülkelerdeniz. Psikolojik olarak düşündüğümüzde,  ülkede okuyan öğrenci ailelerinin üniversitelere gönderip göndermeyeceği belirsizliği ile bir ikinci dalga beklentisi herkeste ne yazık ki var. Pandemi tüm dünyada ekonomik kriz söz konusu olurken,  bazı insanlar işlerini kaybetti, özel üniversitelere bunun yansıması nasıl olacak belirsizliği devam ediyor. Bu iki nokta bizim önceden öngörebileceğimiz noktalar değil. Ekonomik olarak öğrencilerimizi ve bizi tercih etmeyi planlayan aday öğrencilerimizin rahatlatabilmek için elimizi taşın altına koyduk. 2020-2021 öğretim yılı için her hangi bir artış yapmadık. Eğitim ücretlerimiz aynı şekilde devam ediyor. Bu süreç ortak iş birliği ile aşılabilir. Ağustos’un üçüncü haftası açıklanması beklenen sonuçlarla, ümit ettiğimiz öğrenci sayısına ulaşır. Üçüncü dünya ülke öğrencilerinde geçen yılla karşılaştırdığı zaman bir gerileme söz konusu. Ülkelerdeki belirsizlik, ikinci dalga ve ekonomik kriz, var. Okulların kapanma ihtimaline karşı, öğrenciler şuan bekliyor. Geçmiş yıllara göre KKTC’li öğrenci sayısında artış olduğunu gözlemliyoruz. Büyük resme bakmak gerek, Türkiye’den ve üçüncü ülkeden ne kadar öğrenci geleceği Yüksek Öğrenim noktasında son derece önemli olacak. Yatay geçiş talebi her yıl olan bir şeydir ama bu yıl, artış olacak gibi. Bu bizimle alakalı bir durum değildir. Net rakamlar Eylül ayı içinde belli olacak öyle bir noktadayız ki yatay geçiş sayısında, artış olacak gibi güz döneminde her iki yönde hazırlık yaptık.”

Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) Rektörü Prof. Dr. Ali Haydar:

“Sürecin belirsizliği soruları yanıtlayamıyor”

Girne Amerikan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Haydar,  ülke ekonomisi için öğrencilerin adaya gelmesi gerektiğine vurgu yaptı. Dünya geneli yaşanan salgın nedeniyle öğrencilerin ülkeye gelişlerinde sıkıntılar olabileceğine de dikkati çeken Haydar, “Tüm üniversiteler YÖK ve YÖDAK’ın almış olduğu kararlar doğrultusunda hareket ediyor. YÖK ve YÖDAK’tan gelen yüzde 40 derslerin uzaktan eğitim ile verebileceğimiz ile ilgili bir kararları var. Bu çerçevede, programlarda bu düzenlemeleri bu süreçte yapmak zorundayız. Ülke ekonomisi için öğrencilerin adaya gelmesi lazım hepimizin beklentisi o. Kendi ülkelerindeki bu pandemi sürecinden adaya gelemeyecek öğrenciler için de derslerin düzenlenerek uzaktan eğitimle verilmesi gerekiyor. Bu aşamada, her iki tarafa da cevap verecek şekilde çalışma yapıyoruz. Tüm üniversitelerde böyle bir çalışma içinde. Güz döneminde artış olması inşallah olur, bizim şuandaki öğrenci sayımızı bu sene korumak yönünde olması gerektiğini düşünüyorum. Artış olmasını tabi ki isteriz. Ancak sürecin belirsizliği bu soruyu cevaplamak için mümkün kılmıyor. Üçüncü dünya ülkelerinden hemen hemen yatay geçişle ilgili talep olmadı. Türkiye’ye yatay geçiş isteyen öğrenci olacaktır belki bu sene biraz daha fazla olabilir, dileriz beklendiği gibi aşırıya gidilmez. KKTC öğrenci başvurusu her sene var, ama genel olarak biz her yıl beklediğimiz sayıyı bekliyoruz. Belirsiz süreç netleşir dilerim tüm ülkeler derin nefes alsın. Kıbrıs ta sadece eğitim değil turizmde de sıkıntılar var.”

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Rektörü Halil Nadiri:

“Her iki senaryoya hazırız”

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Rektörü Halil Nadiri, pandemi sürecinin atlatılmasını beklediklerini kaydetti. Nadiri, KKTC yurttaşı öğrencilerin taleplerinde artış olduğunu vurgulayarak, “Kontenjanlar henüz belirlenmedi. Üçüncü ülke öğrencilerinin başvurusu için çok erken, umudumuz pandemi sürecinin atlatılması. Her iki senaryoya hazırlandık, bahar dönemini dijital ortamda yürüttük, kontenjanların açılmasını bekliyoruz. Normalin dışında yatay geçiş olacağını düşünmüyorum, derslerin dijital ortamda yapılabileceğini düşünüyoruz. Geçmiş yıllardan tek farkımız ne az ne çok KKTC yurttaşı öğrenci talebimiz var.” diye konuştu.   

Kıbrıs İlim Üniversitesi Rektörü Ahmet Bülend Göksel:

“Öğrencilerin yüzde doksanı ülkelerine döndü”

Kıbrıs İlim Üniversitesi Rektörü Ahmet Bülend Göksel, salgın nedeniyle ciddi bir öğrenci düşüşü yaşandığını Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrencilerin ve üçüncü ülke vatandaşı öğrencilerin ülkelerine dönüş yaptığını kaydetti. Göksel, pandemi sürecinde yüzde doksan öğrencinin adadan ayrıldığına değinerek şöyle devam etti:

“Salgın döneminde bizde uzaktan eğitimi sürdürdük. Yaz okulu şuan aynı sistemle devam ediyor. Pandemi sürecinden ciddi şekilde etkilendik, öğrencilerin yüzde 90’ından fazlası ülkelerine geri dönüş yaptı. Yeni dönem için popüler bölümler açtık, beklentilerimizin yüzde yüz gerçekleşmesi oldukça sıkıntılı görünüyor. Zor bir dönem bekliyor bizi, öğrencinin gelmemesi ada için de çok sıkıntılı. KKTC yurttaşı öğrencilerden çok ciddi bir talep var, hala yurt dışında eğitim gören KKTC’li öğrenciler yatay geçişle gelme talebi vardır. Mart ayında yaşanan kapanma sürecinde adadan ayrılan öğrencilerimizin geri dönüp dönmemesi ile ilgili net bir şey söylemek mümkün değildir. YÖDAK, kararı henüz açıklanmadı. Pandemi herkesi çok korkuttu, diğer üniversiteler gibi bir takım tedbirler aldık. Salgının dünya genelinde bitmesini temenni ederek, herkese sağlık diliyorum.”

LAÜ Rektör Yardımcısı Akın Cellatoğlu:

“Üçüncü ülke öğrenci akışında ciddi sıkıntı bekleniyor”

LAÜ Rektör Yardımcısı Akın Cellatoğlu, pandemi sürecinin sadece adadaki eğitimi değil dünyadaki tüm dünya üniversitelerini ciddi şekilde etkilediğini kaydetti. Cellatoğlu, özellikle yeni dönemde üçüncü ülkelerden öğrenci akışı ile ilgili çok ciddi sıkıntılar beklendiğini ifade etti.

Cellatoğlu,”Online eğitim aylardır devam ediyor, üniversiteler şuan kapalı. Pandemi süreci üniversite sürecini sadece adada değil, dünyadaki tüm üniversiteleri etkileyen özellikle öğrenci mobilitesini olumsuz bir faktördür. Özellikle üçüncü ülkelerden, öğrenci akışı konusunda çok ciddi bir sıkıntı bekleniyor. Bu konuda planlarımızı o çerçevede yapıyoruz. Pandemi sürecinin gidişatına göre eğitim platformu da değişecek. Pandemi süreci devam ederse, öğrencinin buraya gelmesi, yerleşmesi, direk olarak örgün eğitime başlaması bir anlam ifade etmeyecek. Üçüncü ülke konusunda eğitim kararı üretilmeli. KKTC yurttaşı öğrenciler kendi üniversitelerinde zorunlu örgün eğitime geçme durumu yoktur, dolayısı ile bu üniversiteler öğrenci tutma üzerinden dijital eğitimlerine devam ediyor. Yeni öğrenci konusunda yurt dışına gidemeyen KKTC yurttaşı öğrencilerden bir talep var. Üniversitelerin ciddi bir şekilde bu süreçte teşviklenmesi lazım. Üniversitelerin ayakta kalması ada için önemli bir unsurdur.”  

Bahçeşehir Üniversitesi Rektör Prof. Dr. Zafer Ağdelen:

“Gecikmeden gelecek dönem ile ilgili karar verilmeli”

Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Zafer Ağdelen, yaz okullarının bahar dönemindeki gibi online devam ettiğini kaydetti. Ağdelen, güz dönemine ilişkin henüz bir açıklamanın yapılmadığını YÖDAK’ın gelecek hafta Üniversite rektörleri ve Türkiye’den gelecek olan uzmanla değerlendirme yapılacağını söyledi.

Ağdelen, “Öğrencilerimizin büyük bir çoğunluğu ayrılmadı. Yaz okulu onlarla birlikte devam ediyor. Çok büyük bir sıkıntımız yok. Online uygulama geçen dönem yapıldı, 15 Eylül’e kadar bütün üniversiteler yaz okullarını online devam ettirmekte, bizde bu yolu tercih ettik. Gelecek dönem için açıkçası ne olacağı ile ilgili herhangi resmi bir açıklama yok. Bakanlık ve YÖDAK henüz bir şey açıklamadı. YÖDAK gelecek hafta üniversite rektörleri ve Türkiye’den gelecek bir uzmanla değerlendirme yapacak.  Gelecekle ilgili beklentilere yönelik şuan bir şey söylemek için çok erken. Dünyadaki gelişmelere baktığımız zaman, sınır kapılarını açanların pişman olduğu yönünde üzücü haberler gelmekte. Bu arada tüm dünya üniversitelerinde 2021 yılının dijital olarak geçirmek için planlama ve çalışma yapmakta. Bunun her yerde haberlerini duyuyoruz. Üniversitelerin büyük çoğunluğunun ve bizim talebimiz güz dönemini de online geçirmek. KKTC yurttaşı öğrencilerde hem yurt dışında okuyup geçiş yoluyla gelme yönünde sorularını arttırdı. Muhtemelen birçoğu Eylül ayını bekliyor, arayıp soran gelip danışan özellikle Kolej mezunu yurt dışını hedefleyen çocuklarımız var, yerel üniversitelerde imkân arıyor. Bahçeşehir Üniversitesi’ne yönelik ciddi bir sorgulama bilgi alma var. Yerel öğrencilerimizin araştırmaları var. Gecikmeden gelecek dönemin ne olması gerektiğine karar vermemiz gerekir. 15 Eylüle kadar bir süremiz var. YÖK bu yıl tüm üniversitelere sadece pandemiye özgü değil bundan sonraki öğrenimlerinde yüzde 40’a kadar online dijital platformda yapabileceğine yönelik karar aldı.

YÖDAK’ta bu kararı değerlendirmekte. Bir öğrenci kaybı endişesi var tüm üniveristelerde bunu önlemnein yolu üniveriste öğrencilerinin burada olmaması ekonomiye katacağı olumsuzluklar gözle görülmekte. Erken karar vermemizde yarar var.”

Ada Kent Üniversitesi Genel Sekreter Tuncer Hasan Tuncergil:

“Eylül ayının ne getireceği henüz bilinmiyor”

Ada Kent Üniversitesi Genel Sekreteri Tuncer Hasan Tuncergil, Mart ayındaki süreçte öğrencilerin yaklaşık yüzde 80’nin adadan ayrıldığını belirtti.

Tuncergil, Türkiye Hava Sahasının Eylül ayında kapılarını hangi ülkelere açacağı yönünde henüz açıklama yapmadığını ifade ederek, Uluslar arası öğrencilerin dönüşlerinde salgın nedeniyle bir sıkıntı yaşanacağının öngörüldüğünü kaydetti.

Öğrencilerin adaya gelmesinin bütün sektörlere yarayacağını ifade eden Tuncergil, “Mart ayından itibaren adadaki öğrencilerin yüzde 80’i kapanma süreci nedeniyle ayrıldı. Yabancı uyrukluların yüzde 45-50’ye yakını burada. Bu çocuklar yeniden evlerine gidebilme şansını elde edebilecekler mi bilmiyoruz. Onlar gittiği zaman geri dönmeleri olacak mı bilmiyoruz. Türkiye hava sahasını hangi ülkelere açacak Eylül ayında hangileri hangi kategoride şu anda çok net bilgi sahibi değiliz. Yaşanan zorluklar var ve bunu düşünerek bir akademik yıl, online eğitim kararı çıkarsa kendi bağlantılarımız acente bağlantılarımızla öğrencilerimize bu bilgiyi vermekteyiz. Biz programlarımızı ona göre yaptık. Türkiye ile geri dönüşlerde çok sert bir dalga gelmediği takdirde ülkeye geri dönüş yapabilecekler. Üçüncü ülke öğrencileri orta doğunun iyi pazarlarından henüz daha çok sağlıklı bir şekilde seferlerin açılması netleşmedi. Eylül ayının ne getireceği henüz bilinmiyor ve üniversiteler belli başlı tedbirler aldı. Özellikle online eğitim öngörülmekte. Sağlıklı bir durum olmasını temenni ediyoruz. Pandemiden doğan ekonomik zorluklar nedeniyle dönüş yapacak olan öğrenciler var ve buda kendini göstermekte. Kapanma sürecinde de bu böyle oldu. Güz döneminde, uluslararası öğrencilerin gelişlerinde sıkıntı olacağı öngörülmekte. Üç bölümümüz var belli başlı ve iyi bir tercih aldık. KKTC’li öğrenciler yeni dönemde yurt içi üniversitelerinde kendilerine bir şans tanıyacak gibi görünmekte. Öğrenciler ekonominin lokomotifidir öğrencinin buraya gelmesi en doğru seçimdir. Bütün sektörlerin pay aldığı bir alandır.”

Uluslararası Final Üniversitesi Yar.Doç.Dr.Bülent Taşel:

“Temennimiz yüz yüze eğitimdir”

Uluslararası Final Üniversitesi Yardımcı Doç.Dr. Bülent Taşel, salgın sürecinde ülkeden ayrılan büyük bölüm öğrencinin Türkiye’den olduğuna dikkati çekti. Taşel, adadan ayrılan öğrencilerin sabırsızlıkla geri gelme isteği içinde olduklarını ifade ederek,“Bu konuda öngörüde bulunmak çok mümkün değil. Çünkü bu dönemde Pandeminin sadece ülkemizdeki etkileri ve durumu belirleyici olmayacak.  Türkiye ve üçüncü ülkelerdeki genel durum da belirleyici olacaktır.  Türkiye’deki beklentiler ve YÖK tarafından alınan önlemler, güz döneminde de online eğitime izin verecek şekilde düzenlemeler içeriyor. Ancak, ülkemizde öğrencilerin adaya katkısı göz önünde bulundurulduğunda, yüz yüze eğitim ön planda tutulmaktadır. YÖDAK’ın da bu konuda ürettiği bir karar henüz yoktur.  Biz üniversite olarak her iki alternatifi de içerecek tedbirler aldık. Hazırlık okulunda bununla ilgili uygulamalar başlattık. KKTC’de olan öğrenciler yüz yüze eğitim yaparken, yurt dışındaki öğrenciler bu eğitimlere senkron olarak online katılmaktadırlar.  Üniversite olarak temennimiz yüz yüze eğitimin olmasıdır. Çünkü hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, online eğitim Yüz yüze eğitimin yerini tutamaz.  Ancak güz dönemindeki beklentiler göz önünde bulundurularak, YÖDAK ve Milli Eğitim Bakanlığımız,  değişik senaryolar ve değişik alternatifler için kararlar almalı ve mevzuat düzenlemeleri yapmalıdır. 2020-2021 Güz döneminin online olarak devam etmesi gerekebileceğini veya hibrit bir eğitim sistemiyle Ada’da bulunan öğrencilerin yüz yüze, Ada’da olmayan öğrencilerin ise eş zamanlı olarak sınıf ortamında online şekilde eğitim alabilmelerine yönelik düzenlemeler yapılmalıdır. Ülkeden ayrılan öğrencilerin büyük bölümü Türkiye’den gelen öğrenciler arasından oldu. Bu öğrencilerin büyük bir bölümü, adaya dönmek için 2020-2021 Güz Dönemi’nin başlamasını sabırsızlıkla bekliyorlar. Hatta karantina dönemi sürerken bile öğrencilerden adaya gelmek isteyenler oldu.  Çünkü öğrencilerin büyük kısmı Kıbrıs’ı özledi. Ayrıca, Üniversiteler sosyalleşmek açısından öğrenciler açısından da önemli.  Bazı öğrenciler ise finansal, ailevi ve sağlık konusunda yaşadıkları belirsizliklerden dolayı yatay geçiş imkânlarını değerlendirme eğilimindeler. Üçüncü ülke öğrencilerinin çoğu bu dönem boyunca adadan ayrılmamayı, dersleri online platformda yapmalarına rağmen, Ada’da kalmayı tercih ettiler. Ada’dan ayrılan öğrencilerin büyük kısmı geri dönmeyi planlayarak ülkelerine döndüler. Bazı öğrenciler ise çoğunlukla finansal ve ailevi problemlerden dolayı kayıt sildirerek adadan dönmemek üzere ayrıldı. Bunun yanında, Üniversitemize yeni gelmeyi planlayan öğrencilerin fikirlerinde büyük ölçüde bir değişiklik olmadı. Ön başvurularda %20-30 civarı bir düşüş olmakla birlikte, yeni öğrenciler dönemin açılmasını ve izlenmesi gereken süreçlerin netleşmesini beklemekteler. KKTC yurttaşı öğrencilerin Üniversitemize genel olarak ilgisi fazla. Bu sayıda da pandemi döneminden bağımsız olarak beklediğimiz artışın yaşandığını görmekteyiz.”