Ayşe GÜLER

Ülkede asayiş sorunlarına paralel, ‘kaçak yaşam’ da artıyor.
Birçoğu ‘turist’ vizesiyle gelen kişilerin adada kayıt dışı, ikamet izinsiz yaşaması birçok sorunu da beraberinde getiriyor.
Son 6 ayda, 64 kişinin ‘kaçak’ yaşadığı polis bültenlerine yansıdı.
‘İzinsiz ikamet’ edenlerin bazıları karıştıkları çeşitli suçlar sonucu, bazıları ise yapılan denetimlerde tespit edildi.
Hemen her bölgede yapılan denetimlerde, kaçak yaşadıkları belirlenen 65 kişinin hepsi mahkemeye çıkarıldı.
İçişleri Eski Bakanı, CTP Milletvekili Asım Akansoy, devletin denetleme gücünün oldukça zayıf olduğunu söyledi, personel sayısının yetersiz kaldığına, bu konuda sosyal paydaşlarla işbirliğine ihtiyaç duyulduğuna vurgu yaptı.
Akansoy, daireler ve bakanlıklar arasında ciddi koordinasyonsuzluk olduğunu belirterek, “Kayıt dışının önlenmesi için önce kayıt lazım. Bu konuda, işbirliği ve koordinasyon alanı açılmalı” dedi.

Öte yandan Çalışma Dairesi eski Müdürü İsmail Bayhanlı da ülkeye giriş-çıkışlarda titiz davranılması gerektiğini dile getirerek, turist vizesi ile adaya gelenlerin dönüş biletinin sorgulanmasının şart olduğunu belirtti.
Bayhanlı, bu konuda Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı’nın ortak hareket etmesinin önemine değindi, özellikle inşaatlardaki denetimin artması gerektiğini aktardı.

ONLARCA KAÇAK!...

29 kişi tutuklandı…

Geçtiğimiz gün, yapılan denetimlerde ülkede izinsiz ikamet ettikleri tespit edilen, sekizi Lefkoşa’da, biri Mağusa’da, altısı Girne’de, on dördü Güzelyurt’ta olmak üzere toplam 29 kişi tutukladı.

1 günde 13 kişi

Ülke genelinde 19 ila 20 Haziran tarihleri arasında yapılan denetimlerde, 13 kişi ‘izinsiz ikamet’ suçundan tutuklanmıştı.
Bu kişilerin 9’u Girne’de, 3’ü Güzelyurt’ta, 1’i ise Lefkoşa’da bulunmuştu.

Mağusa, Lefkoşa…

Yapılan denetimlerde bu kez 19 Haziran tarihinde ülkede bulunan 6 kişinin kaçak oldukları belirlenmişti.
Bu kişilerin 5’i Mağusa, 1’i ise Lefkoşa’da tespit edilmişti.

Girne’de denetim: 9 tutuklu

Girne’de de 19 Haziran’da yapılan denetimde 9 kişi ‘izinsiz ikamet’ suçundan tutuklanmıştı.
9 zanlı da mahkemeye çıkarılmış, ihraç edilmişlerdi.

3 yıldır kaçak olduğu ortaya çıkmıştı…

Bu kez, Lefkoşa Suriçi’nde 18 Haziran’daki denetimlerde Mısır uyruklu bir kişi tutuklanmıştı.
Mahkemeye çıkarılan zanlının 16 Ocak 2016 tarihinden itibaren ülkede ikamet izinsiz bulunduğu belirlenmişti.

Lefkoşa’da 8, Girne’de 2 kişi

Polis, ikamet izinsiz 10 kişinin tespit edilerek tutuklandığını açıklamıştı.
17 Haziran tarihinde 20:00 – 01.30 saatleri arasında, polis tarafından yapılan rutin kontroller sonucu Lefkoşa’da 8, Girne’de ise 2 kişinin ülkede ikamet izinsiz olduğu tespit edilmişti.

Polis pasaportunu kontrol etmiş, izinsiz olduğu görülmüştü…

15 Haziran’da ise yine Lefkoşa’da S.K’nin pasaportunu kontrol eden polis, zanlının
18 Eylül 2016 tarihinden beri ülkede izinsiz ikamet ettiğini tespit etmişti.
Mahkemeye çıkarılan zanlı, tutuklanmıştı.

Mahkemeye çıkarıldılar…

Lefkoşa’da 9 Haziran’da düzenlenen operasyonda bu kez de 6 kişinin ülkede ‘izinsiz ikamet’ ettiği ortaya çıkmıştı.
Söz konusu kişiler tutuklanarak, mahkemeye çıkarılmıştı.

Çalışma iznini nasıl yenileyebileceğini sordu, kaçak olduğu ortaya çıktı

Muhaceret Dairesi’ne çalışma iznini nasıl yenileyebileceğini soran Pakistan uyruklu bir kişinin bir yıldır ülkede ikamet izinsiz kaldığı tespit edilmişti.
Zanlı, tutuklanarak, 15 Mayıs’ta yargı huzuruna çıkmıştı.

Girne ve Akdoğan’da 16 kişi…

20 Nisan tarihinde Girne ve Akdoğan’da yapılan iki ayrı operasyon sonucu, Girne’de 9, Akdoğan’da ise 7 kişi olmak üzere KKTC’de izinsiz ikamet eden toplam 16 kişi tespit edilerek tutuklanmıştı.
Bu kişiler hakkında yasal işlem başlatılmıştı.

Devriye gezen polislere takıldılar

Mağusa’da ise 3 Nisan’da devriye görevinde bulunan Cürümleri Önleme Şubesi ekipleri, 2 kişinin 2016 ila 2017 yıllarından beridir adada izinsiz olduklarını tespit etmişti.

İLGİLİ KESİMLER NE DÜŞÜNÜYOR?

İçişleri Eski Bakanı, CTP Milletvekili Asım Akansoy:
“Kayıt dışının önlenmesi için önce kayıt lazım”

“Devletin denetleme gücü oldukça zayıf. Bakanlıkların personel sayısı denetleme için yeterli değil. Bu sorunun aşılabilmesi için sosyal paydaşlarla işbirliğine ihtiyaç var. Örneğin; inşaat sektöründe Müteahhitler Birliği, Taşeronlar Birliği, Mimar ve Mühendisler Odası Birliği gibi paydaşlarla kurumsal işbirliği olmalı.
Belli yoğunlukta bu iki konu üzerine gidilir, hükümetin gerçekten denetleme, kayıt dışılık ve kaçak yaşamı ortadan kaldırma niyeti varsa sorun çözülür.
Küçük toplum olmamız ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle bu konuda gereksiz tolerans vardır. Bu durum, ortadan kalkmalı, herkes yasalara uygun işçi çalıştırılmalıdır. Bunun bilincini toplum olarak sağlamak lazım.
Bu konuda, niyet konusunda ciddi tereddütler var. Bakanlar, memurların girişimlerini bile önleyici rol üstleniyorlar.  Şu anda yeni döneme gidildi, yeni koalisyon kuruldu. Çalışma Bakanı’nı izleyeceğiz. Bu kararlığı gösterebilecek mi, kamuoyuna açık şekilde denetimi yapma iradesini sergileyecek mi takipçisi olacağız.
Devlet daireleri ve bakanlıklar arasında ciddi koordinasyonsuzluk var. Vergi Dairesi, yasanın sadece işletmenin vergi boyutunu denetleme ve vergisini alma yetkisinin verildiği düşüncesi içerisinde.
Çalışma Bakanlığı ise kayıt dışı çalışma boyutu ile ilgileniyor.
Vergi Dairesi; kayıt dışı herhangi bir işletmenin kayıt altına alınması ile ilgili sorumluluk üstlenmiyor. Sadece kendi yasal sorumluluğu olan vergi yükümlülüğünü takip ediyor. Kayıt dışı bile olsa, vergisini aldığı için tatmin oluyor. Yasayı yerine getirdiğini düşünüyor.
Eğitim Bakanlığı, ülkeye eğitim için gelen kişilerin üniversiteyi tamamlamadan kayıt dışına düşmesi ile ilgilenmem dememeli.
Kayıt dışının önlenmesi için önce kayıt lazım. Nerede olduğunun bilinmesi lazım…
Bu konuda, işbirliği ve koordinasyon alanı açılmalı.
Kayıt dışılık ülkede ciddi sorun. Bu durum, yalnızca kayıt dışı insan anlamında da değil, ekonomik olarak da büyük düzeyde. Ülkedeki kayıt dışı alanlar birbirini destekliyor.”

Çalışma Dairesi eski Müdürü İsmail Bayhanlı:
“Giriş-çıkışlarda titiz davranılmalı”

“Giriş çıkışlarda titiz şekilde davranılmalı. Ülkeye girişte turist vizesi ile girenler oluyor. Onları ayrıştırmak gerekiyor.  Turist vizesiyle gelen şahısların dönüş bileti olması gerektiğini düşünüyorum.
Bu kişiler sistemde belli olmuyor, sıkı denetim olmalı. Aslında bu konuda denetim kolay.
Yalnızca Çalışma Bakanlığı’na bağlı müfettişler de değil, polis de, İçişleri ile Sağlık Bakanlığı da denetim yapmalı.
Görevde olduğum sürede, müfettiş kadrolarında eksiklikler vardı.
4’lü Koalisyon Hükümeti döneminde bu kadro zenginleştirildi, müfettiş sayısı çoğaltıldı.
Gece teftişleri yapılmalı.
Özellikle inşaatlardaki denetimler artırılmalı. Yalnızca yabancı işçiler değil, yerli işçiler de kayda girilmiş değil. Onlar da kayıt dışı sayılır. Belediyeler de bu olayda etkin rol almalı.”