Ertuğrul SENOVA

Geçtiğimiz yıl yurttaşı bezdiren, hemen her gün saatlerce süren elektrik kesintileri hortladı; Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu, Teknecik Santrali’nde meydana gelen jeneratör arızası nedeniyle ikinci kez ülke genelinde dönüşümlü elektrik kesintileri yapılacağını duyurdu.

YENİDÜZEN’e konuşan KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Paşa, bir günde 2 ünite ve 1 dizel jeneratörün arızalandığını, kesintilerin arıza giderilene kadar devam edeceğini söyledi.

YENİDÜZEN, sık sık gündeme gelen santraldeki “arızaların” ve buna bağlı karanlık akşamların nedenini araştırdı, taraflarla görüştü.

Tarafların tümü, “yatırım eksikliğine” ve “ihalelerdeki gecikmelere” dikkat çekti.

KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Paşa, “Cihazlarda hiçbir bakım eksikliği yok ama yatırım şarttır” dedi, “2023’te ne kadar yatırım yapabilirsek yapacağız” ifadelerini kullandı.

EL-SEN Başkanı Çağlayan Cesurer ise 2022 yılı içerisinde, gününde yapılması gereken bazı bakımlarda aksamalar olduğunu ancak esas sorunun “yatırım eksikliğinden” kaynaklandığını belirterek, “Gerekli yatırımlar yapılmazsa, arızalar artarak devam edecek” dedi.

KIB-TEK’in eski Asbaşkanlarından Yusuf Avcıoğlu da, gerekli yatırım ve bakımın yapılmaması nedeniyle arızaların meydana geldiğini, 2018 yılından bu yana KIB-TEK’in yatırıma ihtiyaç duyduğunu defalarca dile getirdiklerini ancak hiçbir yatırımın yapılmaması sonucu bu noktaya gelindiğini ifade etti.

Yatırımlar için ihalelere çıkılması gerektiğini ancak en ufak parçalar için bile çıkılan ihalelerin aylar sürdüğünü söyleyen KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Paşa ile EL-SEN Başkanı Cesurer, 2016 yılına kadar KIB-TEK’in elinde olan mal ve hizmet ihalelerinin MİK’e devredilmesinin ardından gecikmeler yaşanmaya başladığını savundu.

Paşa, “Yönetim Kurulu olarak bir karar aldık, KIB-TEK’in MİK’ten ayrılmasını talep ediyoruz” dedi, KIB-TEK’in MİK’ten ayrılması taleplerini Hükümete ilettiklerini söyledi, “Bunun için yasal düzenlemeler gerekebilir, hukukçular inceliyor. Bunu da artık Hükümetle görüşüp en doğru şekilde yapmak zorundayız” ifadelerini kullandı.

Cesurer ise ihale süreçlerinde ciddi sıkıntılar yaşandığını, KIB-TEK’in en küçük malzemeyi bile alacağında ihaleye çıkıldığını ve en az 3 ay beklemek zorunda kaldıklarını söyledi, “Bu konuda bir düzenleme yapılması gerekiyor. Geçmişte, KIB-TEK tarafından çıkılan ihaleler hızlıca sonuçlandırılıyordu. Ancak şimdi konu MİK’e gidiyor. Takip ederseniz yürüyor, etmezseniz ilerlemiyor” şeklinde konuştu.

Söz konusu açıklama ve talepler, Merkezi İhale Komisyonu’nda şaibe iddialarıyla anılan ihalelerin kurum bünyesinde yapılması halinde neler yaşanabileceği merak konusu halini aldı…

KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Paşa:

“2 ünite ve 1 jeneratör aynı gün arıza yaptı”

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Paşa, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamasında, 2 ünite ve bir dizel jeneratörün aynı gün arıza yaptığını, kesintilerin bu nedenle yaşandığını söyledi.

“Kesintilerin bir süre daha devam etmesi bekleniyor”

Arızaların sabit bir sebebinin olmadığını, ekiplerin çalışmalarına devam ettiğini söyleyen Paşa, “Kesintilerin bir süre daha devam etmesi bekleniyor. Çünkü arıza nedeniyle 50 megawatt’a yakın kayıp var” ifadelerini kullandı.

“Dün benim evimde de kesildi… Kesintileri 1 buçuk saatten 1 saate düşürmeye çalışıyoruz”

“Mümkün mertebe az kesintiye gitmeye çalışıyoruz” diyen Paşa, “Dün benim evim dahil, çoğu bölgede 1 buçuk saatlik kesintiye gidildi, bazı yerlerde hiç kesilmedi. Arıza giderilene kadar devam edecek kesintileri, mümkün mertebede 1 buçuk saatten 1 saate düşürmek için çalışıyoruz” şeklinde konuştu.

“2023’te ne kadar yatırım yapabilirsek yapacağız”

“Cihazlarda hiçbir bakım eksikliği yok ama yatırım şarttır” ifadelerini kullanan Paşa, “Yatırımları 2023 programımıza aldık, sendikayla da bunu görüştük. 2023 bütçelerimizi hazırlıyoruz. Yatırım için gerekli kalemleri de koyuyoruz. Ne kadar yatırım yapabilirsek yapacağız” dedi.

“KIB-TEK’in MİK’ten ayrılmasını talep ettik”

2016 yılından bu yana KIB-TEK’in ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetler için ihalelerin Merkezi İhale Komisyonu’na (MİK) devredildiğini söyleyen Paşa, “Bu bizi ciddi sıkıntıya sokuyor. Bundan 4-5 ay önce yakıt konusunda bir firma Rekabet Kurulu’na itirazda bulunmuş, ihale 2 kez durmuş ve ülke karanlığa boğulmuştu. Bu kapsamda da (ihalesiz) doğrudan alıma gidilmişti. Yönetim Kurulu olarak bir karar aldık, KIB-TEK’in MİK’ten ayrılmasını talep ediyoruz” şeklinde konuştu.

“MİK’te ihaleler gecikiyor, zaman kaybı çok oluyor”

KIB-TEK’in MİK’ten ayrılması taleplerini Hükümete ilettiklerini söyleyen Paşa, “Bunun için yasal düzenlemeler gerekebilir, hukukçular inceliyor. Bunu da artık Hükümetle görüşüp en doğru şekilde yapmak zorundayız” dedi.

“İhaleler gecikiyor, zaman kaybı çok oluyor” diyen Paşa, “Bir ihale 3-4 ayda neticelendiriliyor. Ekonominin hali ortada. 4 ay önceki fiyatlarla şimdiki fiyat çok farklı. Biz zamanı en doğru şekilde kullanmak zorunda olan bir kurumuz. 3 ayda bir ihale sonuçlandırılması doğru değil” şeklide konuştu. 

EL-SEN Başkanı Cesurer:

“Gerekli yatırımlar yapılmazsa, arızalar artarak devam edecek”

Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (EL-SEN) Başkanı Çağlayan Cesurer ise, Teknecik’teki termik santralde bir arıza yaşandığını, bu arızanın giderilmesi için çalışmaların sürdüğünü söyledi.

2022 yılı içerisinde, gününde yapılması gereken bazı bakımlarda aksamalar olduğunu ancak esas sorunun “yatırım eksikliğinden” kaynaklandığını ifade eden Cesurer, “Arızalara fırsat vermemek için yatırımlar yapılması gerekiyordu. Biz de ısrarla yeni yatırım diyoruz. Yapılmazsa, bu arızalar artarak devam edecek. Yatırım için çalışmalar yapılıyor, temennimiz bu çalışmaların hızlıca sonuçlanması” şeklinde konuştu.

2023 yılı içerisinde KIB-TEK’e yatırım yapılmasının sözünü aldıklarını anlatan Cesurer, “Bu yıl sadece Teknecik Elektrik Santrali için değil; tüm trafo merkeziyle ilgili de çok ciddi bir yatırım planı oluşturuldu. Eğer bu yatırımlar yapılmazsa, hep birlikte karanlığa mahkum olacağız” dedi.

“KIB-TEK 2022’de asli görevlerini yapmak yerine 5 başkan değişimiyle meşgul oldu”

Özellikle 2022 yılında KIB-TEK Yönetim Kurulu’nun 5 tane başkan değiştiğini, sıkıntıların bundan kaynaklandığını söyleyen Cesurer, “Bu en az 5 aya işaret ediyor. Yani KIB-TEK, en az 5 ay boyunca asli görevlerini yapmak yerine, yönetim kurulu başkanı ve üyesi değiştirmekle meşgul oldu” ifadelerini kullandı.

“İhaleler konusunda bir düzenleme yapılması gerek”

İhale süreçlerinde ciddi sıkıntılar yaşandığını, KIB-TEK’in en küçük malzemeyi bile alacağında ihaleye çıkıldığını ve en az 3 ay beklemek zorunda kaldıklarını söyleyen Cesurer, “Bu konuda bir düzenleme yapılması gerekiyor. Geçmişte, KIB-TEK tarafından çıkılan ihaleler hızlıca sonuçlandırılıyordu. Ancak şimdi konu MİK’e gidiyor. Takip ederseniz yürüyor, etmezseniz ilerlemiyor” şeklinde konuştu.

“Yedeksiz kaldığımız için bu sıkıntılar yaşanıyor”

“Arızalar yaşandığında, yedeksiz kaldığımız için bu sıkıntılar yaşanıyor” diyen Cesurer, “Bu yüzden sürekli yatırım diyoruz. Bu noktada sonra kesinlikle doğrudan alıma gidilecek diye düşünüyorum. Aksi taktirde ihale sürecini beklersek yatırım konusunda bu yılı da yeriz” ifadelerini kullandı.

KIB-TEK eski Asbaşkanı Avcıoğlu:

“Gerekli yatırım ve bakım yapılmadı, ünite durdu”

KIB-TEK’in eski Asbaşkanlarından Yusuf Avcıoğlu, gerekli yatırım ve bakımın yapılmaması nedeniyle Teknecik Elektrik Santrali’ndeki buhar tribünlerinden birinde meydana gelen arıza nedeniyle ünitenin durduğunu, dizel ünitelerden birinin ise krank milinin bozuk olması nedeniyle çalışmaz vaziyette olduğunu belirterek kapasite eksikliğinin baş gösterdiğini; elektrik kesintilerinin bu kapsamda yaşandığını söyledi.

Şu anda toplamda 77 megawatt elektrik gücünün devre dışı durumda olduğunu söyleyen Avcıoğlu, güneydeki Dikelya Elektrik Santrali’nin emisyon limitlerini aşması gerekçesiyle kapatılması nedeniyle güneyden de elektrik alınamadığını belirtti.

“Kapasite yetersizliği, soğuk hava ile birleşince elektrik kesintileri yine gündemde”

2018 yılından bu yana KIB-TEK’in yatırıma ihtiyaç duyduğunu defalarca dile getirdiklerini ancak hiçbir yatırımın yapılmaması sonucu bu noktaya gelindiğini söyleyen Avcıoğlu, “Kapasite yetersizliği, soğuk hava ile birleşince elektrik kesintileri yine, yeni, yeniden gündeme geldi” dedi.

“Kesintilerin artarak devam etmesi muhtemel”

Avcıoğlu, bu kapsamda arızanın ciddiyetine göre sonraki günlerde de devam etmesinin muhtemel olduğunu ve 1 buçuk ila 2 saatlik dönüşümlü elektrik kesintileri yaşanmasının beklendiğini söyledi; “Diğer ünitelerde yaşanacak olası başka arızalarla ise kapasite yetersizliğinin, dolayısıyla kesintilerin artması da muhtemeldir” ifadelerini kullandı.

Avcıoğlu, “UBP-DP-YDP menfaat ortaklığı ile başlayan kötü yönetim sebebiyle 2 yıldır ülkede tam anlamıyla bir ortaçağ rezaleti yaşanıyor” dedi.