Kışın en sert günlerinde sürekli yaşanan elektrik kesintileriyle ülke karanlığa gömüldü, kesintilerin sebebi olarak borçlarla tetiklenen ‘üretim yetmezliği’ ve ‘bakım eksikliği’ gösterildi.

Derya ULUBATLI

Elektrikte üretimle tüketim birbirini karşılamazken, yatırım eksikliği ve yönetim yanlışları nedeniyle ülke yıllar sonra yeniden karanlığı yaşadı.

Günlerdir yinelenen elektrik kesintilerinin en önemli sebebi olarak borçlar, üretim yetmezliği, bakımların aksaması ve yatırımsızlık ön plana çıktı.

Adanın kuzeyinde yaklaşık bir aydır yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle ülke karanlığa gömülürken, son bir haftada etkisini gösteren soğuk havalar bu mağduriyetin artmasına yol açtı, bu sorunun nedenleri ve nasıl çözülebileceği ise merak konusu oldu.

YENİDÜZEN’e gelişmeleri yorumlayan Eski Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, Eski KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hüdaoğlu ve EL-SEN Başkanı Kubilay Özkıraç, enerji üretimi konusunda ciddi eksikliklerin olduğu ve bunların bir an önce çözüme ulaşması gerektiği konusunda hemfikir oldu.

“Aksa’ya olan borç, bakım-onarım eksiklikleri, yetersiz jeneratör…”

Sıkıntının yetersiz bakım-onarım ve Aksa’ya olan borçlardan kaynaklandığını dile getiren Özdil, gerekli ödemelerin yapılması ve jeneratör bakımlarının aksatılmaması halinde enerjiyle ilgili herhangi bir sıkıntıyla karşılaşılmayacağını savundu. Özdil, “hem KIB-TEK arızalarının süratle giderilmesi, hem de Aksa borçlarının bir an önce kapatılması gerekiyor. Ancak bu şekilde normal enerji akımına geri dönülebilir” dedi. Öte yandan Hüdaoğlu, fiziki yetersizlik ve teknik eksiklerin belli olduğunu belirterek, bu noktalarda gerekli adımlar atılmadığı müddetçe kesintilerin devam edeceğini ifade etti. Sendika adına konuşan Özkıraç ise Aksa’nın borçlardan dolayı elindeki imkanların tümünü kullanmadığını, bunun sonucunda enerji üretiminin yetersiz kaldığını savundu. Özkıraç, “Hiç değilse onarımlar ve borçlarla ilgili gerekli adımları atılırsa, geçici önlemlerle idare ederek bir yıl içerisinde bu sıkıntıyı kalıcı olarak çözebiliriz” şeklinde konuştu.

KIB-TEK Genel Müdürü Erdoğan:

“Kıbrıs’ın güneyinden ay sonuna kadar ‘enerji’ talep edildi”

“Elektrik kesintileri yatırım eksikliği, arıza ve artan ihtiyaçtan kaynaklanmaktadır. Yatırımlar için iki belediyeden izin bekliyoruz. Artan ihtiyacın karşılanması için güney Kıbrıs’tan ay sonuna kadar enerji talep ettik”

Öte yandan Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) Genel Müdürü Gürcan Erdoğan, son günlerde artan elektrik kesintilerinin yatırım eksikliği, arıza ve artan ihtiyaçtan kaynaklandığını açıkladı.

Yatırımlar için iki belediyeden izin beklendiğini; artan ihtiyacın karşılanması için güney Kıbrıs’tan ay sonuna kadar enerji talep edildiğini bildiren Erdoğan, çalışan santrallerde veya güneyde herhangi bir acil durum oluşmaması halinde üretimden kaynaklı kesinti olmayacağını ancak Kermiya ve Yenikent bölgelerinde altyapı sorununa bağlı olarak bölgesel kesintiler yapılacağını duyurdu.

Yazılı açıklama yapan Erdoğan, Kermiya ve Yenikent bölgelerinde yatırım eksikliği nedeni ile mevcut kablonun kapasitesini doldurduğunu ve bundan dolayı bölgesel kesinti yapılmasının zorunlu hale geldiğini bildirdi.

Erdoğan yazılı açıklamasında, gerekli projelerin üretildiğini ve kazı çalışmalarının başlaması için Gönyeli ve Lefkoşa Belediyelerinden izin beklendiğini kaydetti.

Son dönemlerde üretim santrallarında meydana gelen arızalar ve artan elektrik ihtiyacının karşılanmasında sıkıntı yaşandığını da belirten Erdoğan, Güney Kıbrıs’tan enerji talep edildiğini belirtti.

Erdoğan şunları kaydetti:

“Puant saatleri için Güney Kıbrıs’tan 35 MW enerji talep edilmiştir. Ancak Güney Kıbrıs’ta oluşan sorun nedeni ile bu miktarın 10 MW’ı temin edilmiş, dolayısıyla kesinti miktarında artış olmuştur.

Daha sonra yine puant saatleri için (16.00 – 23.00) 60 MW enerji Güney Kıbrıs’tan talep edilmiştir. Söz konusu talep ay sonuna kadar geçerlidir. Çalışan santrallerimizde veya Güneyde herhangi bir acil durum oluşmaması halinde üretimden kaynaklı kesinti olmayacaktır.

Ancak yukarıda da belirtildiği gibi Kermiya ve Yenikent bölgelerinde altyapı sorununa bağlı olarak bölgesel kesintiler yapılacaktır.

Tüketicilerimizin elektrik enerjisini tasarruflu kullanmaları halinde kesinti önlenmiş  veya minimuma indirgenmiş olacaktır. Kamuoyuna saygı ile duyurulur”.

Eski Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami:

“Sebepler, borç ve bakım-onarım eksikliği”

“Makinelerin bakım ve onarımları düzenli şekilde yapılmalı, Aksa’ya yapılacak ödemeler aksatılmamalı ve dağıtım şebekesi en iyi seviyede muhafaza edilmeliydi…  Eğer bunlar aksatılmadan yapılsaydı bu kesintiler olmayacaktı”

Elektrik kesintilerinin yaşanmaması için en az üç temel adımın atılması gerektiğine dikkat çeken eski Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, bu adımları şöyle sıraladı: “Öncelikle mevcut makinelerin bakım ve onarımları düzenli şekilde yapılmalıdır. Ayrıca Aksa’ya ödemelerin aksatılmaması ve dağıtım şebekesinin mutlaka en iyi seviyede muhafaza edilmesi gerekiyor. Eğer bunlar aksatılmadan yapılsaydı bu kesintiler olmayacaktı ancak maalesef yapılmadı”.

“Arızalar süratle giderilmeli, borçlar bir an önce kapatılmalı…”

Kendisinin Bakan olarak görev aldığı 4’lü hükümet döneminde yeni jeneratör alımı için ihaleye çıkıldığını ancak daha sonra göreve gelenlerin bu görüşmeleri sürdürmediğini ifade eden Nami, aslında mevcut ekipmanla da yeterli enerjinin üretilebileceğini ancak bu konuya yeterli ilginin gösterilmediğini vurguladı. Nami şunları söyledi: “Gerekli onarım düzenlemelerinin yapılmaması ve Aksa’ya olan borçların birikmesi her şeyin çökmesine neden oldu.  Hem KIB-TEK arızalarının süratle giderilmesi, hem de Aksa borçlarının bir an önce kapatılması gerekiyor. Ancak bu şekilde normal enerji akımına geri dönülebilir”.

Eski KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hüdaoğlu:

“Eksiklikler giderilmezse sorun sürecek”

 “Teknik eksiklikler belli… Bu noktalarda gerekli adımlar atılmadığı müddetçe kesintiler devam edecektir”

Fiziki yetersizlik ve teknik eksiklerin belli olduğunu anlatan eski KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hüdaoğlu, bu noktalarda gerekli adımlar atılmadığı müddetçe kesintilerin devam edeceğini belirtti. Hüdaoğlu, “eksikler tamamlanmazsa kesintilerin önüne geçmek mümkün olmayacaktır” dedi.

Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (EL-SEN) Başkanı Kubilay Özkıraç:

“Aksa’ya borçlar ödenmiyor, üretim yetersiz kalıyor”

“Aksa borçlardan dolayı elindeki makinelerden 3-4 tanesini çalıştırmıyor. Yetersiz kalan enerji ülke genelinde kesintilere neden oluyor. Bizim sendika olarak önerimiz bir an önce yatırım yapılmasıdır”

Elektrik kesintilerinin tek sebebinin üretim yetmezliği olduğunu iddia eden Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (EL-SEN) Başkanı Kubilay Özkıraç, Aksa’nın borçlardan dolayı elindeki imkanların tümünü kullanmadığını, bunun sonucunda enerji üretiminin yetersiz kaldığını savundu. Özkıraç şunları söyledi: “Aksa borçlardan dolayı elindeki makinelerden 3-4 tanesini çalıştırmıyor. Yetersiz kalan enerji ülke genelinde kesintilere neden oluyor. Bizim sendika olarak önerimiz bir an önce yatırım yapılmasıdır. Bu yatırım jeneratör olabilir, santral olabilir ama ne olursa olsun yeni bir yatırım yapılması gerekiyor”.

KIB-TEK’in en az 120 MGW gücünde bir santral ve her biri 17 MGW gücünde 4 adet jeneratöre ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Özkıraç, 2018 yılında devletle buna yönelik bir protokol imzalandığını ancak UBP’nin protokole uymayarak şartları yerine getirmediğini dile getirdi. “O zaman protokole uyulsaydı şimdi bu sıkıntılar yaşanmayacaktı” ifadelerini kullanan Özkıraç şöyle devam etti: “Trafolarımızda sıkıntı var, bunlar tümüyle yenilenmelidir. En azından bu onarma adımları atılırsa, geçici önlemlerle idare ederek bir yıl içerisinde bu sıkıntıyı kalıcı olarak çözebiliriz”.

“Yalan, hadsizce ve ahlaksızca”

EL-SEN Başkanı Kubilay Özkıraç, yazılı açıklamasında, “ülkedeki elektrik kesintilerini EL-SEN’ in yaptığına” dair iddiaların “yalan, hadsizce ve ahlaksızca” olduğunu belirtti.

“Özellikle bu kesintilerin seçime yönelik olduğunu söylemek ve muhalefete destek amaçlı yapıldığını iddia etmek utanmazlıktır” diyen Özkıraç, şunları dile getirdi:

“EL-SEN genel seçimlerde taraf değildir, olmayacaktır da... Sendika olarak hiçbir partinin arka bahçesi olmadığımız gibi hiçbir partinin destekçisi değiliz. Ancak, emek ve yurtsever kesimlerin her zaman olduğu gibi yine yanlarındayız.

Yıllardır Kıb-Tek’e yatırım yapılması için çabalayan ve bu yatırımlar yapılmadığı takdirde bugünler için ‘karanlıkta kalacağız’ diyen EL-SEN’e kulak vermeyen siyasilerin, sırf kendi sorumluluklarını ve suçlarını yıkmak için trolleri ile birlikte yaptıkları bu saldırılar bizleri kirletmez.

Bugün yaşanan elektrik kesintilerinin tek nedeni siyasetin KIB-TEK’ e yatırım yapmaması ve bu nedenle talebin karşılanamamasıdır. Bu sorumluluğu dahi almaktan korkan bir zihniyetin ülkemize verecek hiç bir şeyi olmadığına inanıyoruz ve bu alçakça yalanlarını kendilerine iade ediyoruz.”

2018’de protokol imzalanmıştı

KIB-TEK’in en az 120 MGW gücünde bir santral ve her biri 17 MGW gücünde 4 adet jeneratöre yönelik ihtiyacı için 2018 yılında protokol imzalamıştı

Güzelyurt'un bazı bölgelerinde yarın saat 13'e kadar elektrik yok

Bazı bölgelerde gece 2’ye kadar elektrik verilmeyecek

Dikkat kesinti var!