YAZ GELDİ ‘CİLT KANSERİ’NE DİKKAT
YAZ GELDİ ‘CİLT KANSERİ’NE DİKKAT
Dr. Mehmet İnan
Basal Hücreli Karsinoma, Epidermoid Karsinoma ve Malign Melanoma sırası ile en sık görülen cilt kanserleridir. Bunlar arasında Malign Melanoma cilt kanserleri arasında bilinen en tehlikeli olanıdır. Malign Melanoma’yı diğerlerinden ayıran özellik diğer organlara yayılım göstermesidir. Bu neden ile öldürücü özelliğe sahiptir. Malign Melanomların 1/3’ü daha önce var olan benlerle ilişkilidir. En saldırgan seyreden cilt kanseri olmasına rağmen erken tanı ile yüksek oranda tedavisi mümkündür. Diğer cilt kanserlerine göre daha erken yaşlarda, kadınlarda ise erkeklere oranlara daha sık görülür. Cilt, mukoza ve gözde kısacası melanosit denen pigment oluşturan hücrelerin bulunduğu yerlerde görülür. Erkeklerde en çok gövdede kadınlarda ise bacaklarda karşımıza çıkar. Bununla birlikte vücut yüzeyi dikkate alındığında vücut oranına göre en sık baş boyunda görülmektedir. Güneş ışını ile doğrudan ilişkisi vardır ve çocukluk çağında yoğun güneş ışınına maruz kalma ileriki yaşlarda malign Melanoma riskini artırır. Bu neden ile çocuklarınızı güneş ışınından korumanız oldukça önemlidir. Bu tedbir çoğu zaman yanlış anlaşılır ve güneşten tamamen uzaklaşmak olarak algılanır ki, bu da güneşi bol olan ülkemizde hem kemik hastalıklarına yol açar, hem de birçok kanser için risk faktörü oluşturan D vitamini eksikliği oluşturur.
RİSK ALTINDAKİLER
Malign Melanom açısından risk grupları kimlerdir?
Birden çok (yüzden fazla) beni, veya birden çok atipik ben olan kişiler
Dev pigmente kıllı nevüsü olanlar
Genetik yatkınlığı olanlar
Önceden herhangi bir deri kanserine yakalananlar
Savunma sistemi baskılanmış hastalar
Açık tenli, renkli gözlü, güneş altında yanan ama bronzlaşmayan kişiler
Yoğun bir şekilde aralıklı güneşe maruz kalanlar
BENLER
Malign Melanom teşhisi elbette patolojik inceleme ile konur. Patolojik inceleme için biyopsi şarttır. Şüpheli lezyonun tamamen çıkarılarak incelenmesi çoğu zaman başvurduğumuz tanı yöntemidir. Birçok hasta benlerin çıkarılmasının kendileri açısından bir risk oluşturacağını düşünürler ama bu doğru değildir. Çıkarılmayan şüpheli benler eğer kanser iseler hastalar açısından daha çok risk taşırlar. Malign Melanomaların bir kısmı ben olmayan yüzeylerden gelişirler hatta bazıları melanin pigmenti dahi içermezler yani açık renktedirler.
Şüphe taşıyan benler şu özelliklere sahiptirler ve mutlaka patolojik olarak incelenmelidir.
Asimetrik olması
Sınır düzensizliği
Renk Değişikliği
>6 mm üzerinde olması
Büyüyen bir lezyon olması
Ayrıca inflamasyon gösteren, sızıntı oluşturan, hassasiyet gösteren lezyonlar şüphe ile karşılanmalıdır.
Şüphe taşımayan benler gerekirse dermatoskop denen bir aletle sürekli kontrol altında tutulmalı, olası değişiklikler erkenden saptanmalıdır.
Melanomlar tek tip değildir farklı çeşitleri vardır. Bunlar arasında Yüzeyel Yayılım Gösteren, Lentiginöz, Akral ve Nodüler Malign Melanoma. Yüzeyel yayılım gösteren tip en sık görülenidir.
MALİGN MELANOM TEDAVİSİ
Tedavisi erken vakalarda cerrahi ile başlar. Lezyonların güvenli cerrahi sınır olacak şekilde tümör derinliğine bağlı olarak tüm kenarlardan 1-3 cm genişlikte olacak şekilde çıkarılması gerekmektedir.
İlerlemiş vakalarda kemoterapi, immünoterapi seçenekleri vardır.
Tümör boyutu, lenf nodu metastazı, mitoz sayısı, tümörde ülser gelişmesi birinci derecede prognozu ve hastalığa bağlı sağ kalımı etkilemektedir.