Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, yerli zeytin tescili için Türkiye Bitkisel Üretim Müdürlüğü Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğüne başvuruda bulundu.

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Bitkisel Üretim Müdürlüğü Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü uzmanları tarafından iki yıl boyunca belirli dönemlerde gözlemler yapılacak. Gözlem ve incelemelerin sonucunda, Kıbrıs’ın yerel zeytin çeşitlerinin tescilinin yapılması hedefleniyor.

“YERLİ ZEYTİN TESCİLİ, EKONOMİK, COĞRAFİ VE KÜLTÜREL ANLAMINDA ÜLKE ADINA BÜYÜK BİR PRESTİJ OLACAK”

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Nazım Çavuşoğlu, yerli zeytin çeşitlerinin tescili için yapılan başvuruyla uzun dönemdir yürütülen çalışmaların meyvesinin alınmaya başlandığını söyledi.

Zeytinin ülke ekonomisi ve sanayideki önemine işaret eden Çavuşoğlu, Kıbrıs adasına özgü yerli zeytin çeşitlerinin korunması ve kaliteli zeytin üretiminin artırılması yönünde Bakanlığa bağlı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve Tarım Dairesi tarafından çalışmaların yürütüldüğünü ifade etti. 

Bakan Çavuşoğlu, yapılan çalışmalarda yerli zeytinin çok iyi bir zeytin genetiğine sahip olduğunun belirlendiğini, yerli zeytinin tescilinin hem ekonomik hem coğrafi hem de kültürel anlamında ülke adına büyük bir prestij olacağını kaydetti.

2010 YILINDA ÇALIŞMALARA BAŞLANDI

Açıklamaya göre, Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nün 2010 yılında ada genelinde yapılan bir ön çalışma sonucunda Yerli Zeytinin Karakterizasyonunun çalışılması planlandı.

Aynı yıl içerisinde TC Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisinin sağladığı finansman ile TC Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı İzmir Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü ile ortaklaşa yürütülen TAGEM projeleri kapsamına uygun olarak çalışmalara başlandı.

Proje kapsamında, ada genelinde tüm bölgelerden seçilen 90 zeytin ağacının 5 yıl boyunca kimlik bilgileri, morfolojik ve fizyolojik özellikleri üzerinde çalışıldı. Neticede toplam tescil için gerekli 36 karakter çalışılarak, adaya hâkim zeytin genotipinin özellikleri belirlenmiş oldu.

Bu projenin sonuçları ile yerli zeytinin tescili için gerekli ağaç miktarı Türkmenköy Tarımsal Araştırma Enstitüsü’ne dikildi. Projenin devamı olarak, yeni bir zeytin adaptasyon projesi başlatıldı Yeni proje kapsamında 20 farklı Türkiye çeşidi ile yerli zeytin genotipi yarıştırılmaya başlandı.

“YERLİ ZEYTİN ÇOK İYİ BİR ZEYTİN GENETİĞİNE SAHİP”

Açıklamada ayrıca, bugüne kadar elde edilen sonuçların, yerli zeytinin çok iyi bir zeytin genetiğine sahip olduğunu, hem yağlık hem de yeşil ve siyah sofralık olarak değerlendirilebileceğini göstermekte olduğu ifade edilerek, “Zeytin meyvesi içerisinde bulunan oleik asit miktarının yüksek oluşu, genotipin değerini ciddi anlamda önemli kılmaktadır. Bu nedenle böyle önemli bir zeytin genotipinin ülkemiz adına tescil edilmesi önem arz etmektedir” denildi.

Açıklamada, “Kıbrıs adası zeytinin anavatanlarından biri olup, çok zengin yabani zeytin varlığına sahiptir. Bu nedenle 2016 yılında üçüncü proje olarak yabani zeytin popülasyonlarından yeni çeşit geliştirilmesi projesi başlatılmış, 200 civarındaki yabani genotipin özelliklerine bakılmış ve 12 adet önem arz eden ve gelecekte çeşit adayı olma özellikleri taşıyan yabani genotipi Türkmenköy Tasarımsal Araştırma Enstitüsü içerisinde dikilerek, daha detaylı çalışmalar yapmaya başlanmıştır.” ifadelerine de yer verildi.