Rakamlarla ‘Yeşil Hat’ Tüzüğü gerçeği: 18 yılda, 108 milyon 54 bin Euro ticaret, 2021 yılında ticari rakamlar son beş yılın zirvesi…

108 MİLYON 54 BİN EURO… Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında 2004’ten bugüne, 18 yılda Kıbrıs’ın kuzeyinden güneyine 108 milyon 54 bin Euro değerinde ticaret gerçekleşti.

SON BEŞ YILIN ZİRVESİNDE 2021 TİCARETİ:  Yeşil hat tüzüğü kapsamında kuzeyden güneye 2017 yılında 4 milyon 792 bin Euro civarında ticaret yapılırken, bu rakamlar 2021’de 6 milyon 123 bin Euro’yu aştı. Bu rakam, aynı zamanda 2008’den sonra tüm zamanların en yüksek ikinci rakamı oldu.

YENİ ÜRÜNLER TÜZÜK KAPSAMINDA: Tüzük kapsamında 2020 yılından 2021 yılına kıyasla yapılan ticarette yüzde 33 artış yaşandı. Bu ticari listede en çok satışı yapılan ürünlerin başında plastikler gelirken,  EPS Köpük, çelik profil, çelik yapı ve alüminyum profiller tüzük kapsamına giren yeni ürünler oldu.

Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz: “Yeni ürünlerin tüzük kapsamına alınması etkili oldu ama arzu edilen rakamlar ortada yok. İşlenmiş gıdalar da bu tüzük kapsamına alınmalı, Avrupa ile Doğrudan Ticaret Tüzüğü derhal hayata geçirilmeli”

SON 5 YILDA ‘YEŞİL HAT’:

2017: 4 milyon 792 bin 380 Euro

2018: 4 milyon 582 bin 402 Euro

2019: 5 milyon 364 bin 156 Euro

2020: 4 milyon 603 bin 640 Euro

2021: 6 milyon 123 bin 707 Euro

Fehime ALASYA

Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında kuzeyden güneye yapılan ticaret, geride bıraktığımız 2021 yılında son beş yılın en yüksek seviyesini gördü.

2017 yılında 4 milyon 792 bin Euro civarında olan ticari rakamlar, 2021’de 6 milyon 123 bin Euro’yu aştı.

Kapsama alınan yeni ürünlerin ticarette rakamları artırdığı belirtilirken, geride kalan yıl içinde yeşil hat tüzüğü kapsamında kuzeyden güneye yapılan ticaret yine de yüzleri güldürmeye yetmedi. Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, bunların arzu edilen ticari rakamlar olmadığını ifade etti.

Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında 2004’ten bugüne, kuzeyden güneye elektrik satışı hariç 108 milyon 54 bin Euro değerinde ticaret gerçekleşti.

2008’de ‘zirve’ yapan satışlar, bu yıldan sonra kademeli olarak düşerken, 18 yıllık sürede en yüksek satışlar ‘elektrik’ satışının da olduğu 2011 ve 2012 yıllarında oldu.

2017 ve 2018’de benzer seviyede olan ticaret rakamları, 2019’da yükselirken, 2020’de ise yine büyük bir düşüş gösterdi. Geride bıraktığımız 2021 yılında ise geçmiş yıla göre ticaret rakamlarında hızlı bir yükseliş yaşandı.

Ticaret Odası’ndan alınan verilerde Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında gerçekleşen satış rakamları yıl yıl kayıtlara yansıdı.

Meyve ve sebze satışında ‘genel’ anlamda düşüş yaşanırken, birçok ürünün 2021 yılında hiç satışının yapılmadığı kayıtlara geçti.

Yeni ürünlerin Yeşil Hat Tüzüğü kapsamına alınmasıyla geçtiğimiz yıl son beş yılın zirvesine ulaşıldığını kaydeden Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, yine de arzu edilen ticari rakamlar olmadığını ifade etti. YENİDÜZEN’e değerlendirmede bulunan Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, yeni ürünlere olan talebin giderek arttığını kaydederek, işlenmiş gıdaların da tüzük kapsamına alınmasıyla ticaret hacminin yüzde 50 oranında artacağı öngörüsünde bulundu.

2008’den bu yana ilk kez zirve…

Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında kuzeyden güneye yapılan satışlarda ‘zirve’ 2008 yılında gerçekleşti.  2021’de 6 milyon Euro’nun üzerine çıkan satışlar ticaretin başladığı tarihten bu yana (elektrik hariç) en yüksek ikinci yıllık miktarı oluşturdu.

Resmi kayıtlara göre; 2008’de 7 milyon 172 bin 115 Euro ürün satışı yapıldı. Bahsi geçen bu yıldan sonra ilk kez 2021 yılında yeniden 6 milyon Euro’yu aşan satış gerçekleştirildi. Bu dönemde güneye 6 milyon 123 bin 707 Euro değerinde satış yapıldı.

Yıldan yıla satışlar…

Ticaret Odası resmi verilerine göre; Yeşil Hat Tüzüğü’nün başladığı yıl olan 2004’te 470 bin 821 Euro değerinde kuzeyden güneye ticaret yapıldı.

Satışlar 2005’te 1 milyon 673 bin 459 Euro’ya, 2006’da 3 milyon 228 bin 342 Euro’ya, 2007’de ise 4 milyon 125 bin 547 Euro’ya, 2008’de ise 7 milyon 172 bin 115 Euro’ya yükseldi.

Diğer yıllar ise şöyle: 2009’da 6 milyon 6 bin 347 Euro, 2010’da 5 milyon 923 bin 967 Euro, 2011’de 5 milyon 304 bin 725 Euro, 2012’de 4 milyon 195 bin 321 Euro, 2013’te 3 milyon 836 bin 845 Euro, 2014’te 3 milyon 648 bin 206 Euro, 2015’te 3 milyon 728 bin 282 Euro, 2016’da 4 milyon 434 bin 97 Euro, 2017’de 4 milyon 792 bin 380 Euro, 2018’de 4 milyon 582 bin 402 Euro, 2019’da 5 milyon 364 bin 156 Euro, 2020’de 4 milyon 606 bin 640 Euro, 2021’de 6 milyon 123 bin 707 Euro…

Ürün ürün ‘yeşil hat’…

Tüzük kapsamında 2020 yılında 4 milyon 603 bin 640 Euro ticaret yapılırken, bu rakam 2021’de yüzde 33 artarak 6 milyon 123 bin 707 Euro’ya yükseldi. Bir yıl içinde 1 milyon 520 bin 66 Euro’luk artış yaşandı.

Tüzük kapsamında 2020 yılından 2021 yılına kıyasla yapılan ticarette yüzde 33 artış yaşandı. Bu ticari listede en çok satışı yapılan ürünlerin başında plastikler gelirken,  EPS Köpük, çelik profil, çelik yapı ve alüminyum profiller tüzük kapsamına giren yeni ürünler oldu.

En çok satışı yapılan ürünlerin başında plastikler

2021 yılında en çok satışı yapılan ürünlerin başında plastik ürünler gelirken, bunu prefabrik konteyner, ahşap mobilya, inşaat malzemeleri, taze balık, şilte, atık-hurda ürünler ve yapı kimyasalları takip etti.

Bahsi geçen yıl içinde en çok satışı yapılan plastik ürünlerin ekonomik hacmi 1 milyon 409 bin 958 Euro oldu. Bunu takip eden en yüksek rakam ise 1 milyon 251 bin 183 Euro ile prefabrik konteyner ürünlerinde görüldü.

Yeni ürünler tüzük kapsamında

2021 yılında tüzük kapsamına giren yeni ürünler EPS Köpük, çelik profil, çelik yapı ve alüminyum profil oldu. EPS köpük ürünleri 4 yeni kalem içinde en çok satışı yapılan ürün oldu.

Sebze-meyve ticaretinde 2020-2021 pandemi ve mevzuata takıldı:

Birçok sebze-meyvede yüzde 100 gerileme, soğanda yüzde 400 artış

Patates, kolakas, karpuz, ayrelli, fasulye, marul gibi ürünlerin ticareti yüzde yüz geriledi, söz konusu tarihlerde soğan ticaretinde ise yüzde 414’lük artış oldu.

Ticaret Odası, söz konusu ürünlerin ticaretinde mevzuat çalışması ve pandeminin etkileri nedeniyle sıkıntı yaşandığını belirtti.

Sebze meyvedeki ticaret incelendiğinde 2020-2021 yıllarındaki kıyaslamada, birçok ürünün ticaretinin yüzde yüz gerilediği görüldü.

Patates ticareti yüzde 100 geriledi. 2020’de 186 bin 853 Euro’luk patates ticareti yapılırken, 2021’de hiç ticaret yapılmadığı dikkat çekti.

Patates yanında kolakas, karpuz, ayrelli, fasulye, marul gibi ürünlerde de 2021 yılında ticaret yapılmadığı görüldü. Nar ticaretinde de yüzde 77 gerileme yaşandı.

Söz konusu tarihlerde soğan ticaretinde ise yüzde 414’lük artış oldu. Buna göre; 2020 yılında 3 bin 700 Euro’luk patates ticareti, 2021 yılında 19 bin Euro’ya çıktı.

Ticaret Odası: “AB’nin bitki sağlığı sertifikası istediği mevzuatta değişiklik yapılıyor, beklemedeyiz”

Değişen AB mevzuatına göre bazı sebze meyvelerde aranan ‘bitki sağlığı sertifikasının’ istenmesi, bu yıl patates ve narenciye dışında diğer ürünlerde olumsuz etki yarattığı belirtildi. Kimi ürünlerde ise pazar şartlarından kaynaklı düşüş yaşandığı ifade edildi.

Patateste üretimde mevsimsel sorunlardan kaynaklı bazı şartlara göre bu oranların yaşandığı bilgisi verilirken, diğer sebze meyvelerin ise yeni AB denetimine tabi tutulduğu, bu nedenle sorun yaşandığı kaydedildi. Ticaret Odası’nın, AB mevzuatında yapılacak olan bazı değişiklikleri beklemede olduğu belirtildi.

TİCARET ODASI NE DÜŞÜNÜYOR?

Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz:

“Arzu edilen rakamlar ortada yok, olumlu dokunuşlar şart”

Tüzük kapsamına yeni ürünler alındığını, bu nedenle son beş yılın ticaretinde zirveye çıkıldığını anlatan Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, yine de arzu edilen rakamların ortada olmadığının altını çizdi.

Yeni ürünlere talep gelmeye devam ettiğini anlatan Deniz, bunun etkili olduğunu anlattı, bu yeniliklerin artacağı öngörüsünde bulunarak, işlenmiş gıdaların bu tüzük kapsamına alınmasının 2018 yılından beridir gündemde olduğunu ifade etti.

Deniz, bununla ilgili şunları dile getirdi:

2018 yılından beridir işlenmiş gıdaların bu tüzük kapsamına alınması için güneyden onay bekliyoruz. AB Komisyonu da bu ticaretin mümkün olduğu görüşünü ortaya koydu ama güneyden hükümet yetkilileri henüz onay vermedi. Son yıllarda hellimin ihracatının  da yolu açıldı. Bu ürünü de yeşil hat kapsamına aldığımıza göre işlenmiş gıdaların da ihracatının başlamasında hiçbir sorun kalamayacaktır.

Bu da ilave olursa ticaret hacmimiz %50 oranında artacaktır.”

“Avrupa ile Doğrudan Ticaret Tüzüğü derhal hayata geçirilmeli”

Yeşil hat tüzüğünün 18 yıldır istenilen düzeye gelmediğini anlatan Deniz, Avrupa ile Doğrudan Ticaret Tüzüğünün derhal hayata geçirilmesi gerektiğine bir kez daha vurgu yaptı. Deniz, “Tüm dünya ile yaptığımız doğrudan ticareti Avrupa ile yapamıyoruz, bunun önünün açılması gerek. Bunun bir an önce hayata geçmesi gerek. Ticaret üzerindeki ‘siyasi izolasyonların’ artık kalkması gerek ki doğrudan ticaretin önü açılsın. Ticari ilişkilerde herhangi bir tanınma riski yoktur, bu artık güneyin endişesi ve gerekçesi olmamalı.” yorumunu yaptı.