Yeşil Hat ticareti, Kuzey Kıbrıs’ tan, Güney Kıbrıs’a yapılan ticareti kapsamaktadır. AB onayı ile, K.T Ticaret Odasının verdiği refakatçi belgesi ile, belirlenmiş ürünler satılabilmektedir.

Yeşil Hat Ticareti ile, Kuzey Kıbrıs’ ta üretilen ürünler ve  hammaddesi yurtdışından gelip, ülkede işlemden geçirilip, yeterli oranda katma değer katılarak oluşturulan  ürünler, Güney Kıbrıs’ a satılmaktadır.

2004 yılında başlayan Yeşil Hat Ticareti, 2008 yılına kadar artış trendi ile devam etmiş, 2008 yılında yaklaşık 7.2 milyon Euro’ ya ulaşmıştır. Daha sonra ise düşmeye başlamıştır. 2020 yılına kadarki dönemde, yıllık ortalama 4-5 milyon euro arasında satış gerçekleşmiştir.

Öte yandan, 2011 ve 2012 yıllarında Güney Kıbrıs’a, Yeşil Hat tüzüğü çerçevesinde toplamda yaklaşık 29 milyon euro tutarında elektrik satışı da yapılmıştı.Şimdi ise, arıza durumlarında, Güney’ den devamlı alış yapılıyor.

2021 yılında, 6.1 milyon euro tutarında gerçekleşen  satış miktarı, 2022 yılında, yaklaşık 14.8 milyon euro ya ulaştı.2022 yılında, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 140 artış oldu.

Yeşil Hat Ticareti, 2023 yılının ilk yarısında da artmaya devam etti. Ticaret Odası verilerine göre, 2023 yılının  Ocak-Haziran döneminde, toplam satış rakamı 7.679.951 Euro olarak gerçekleşirken, 2022 yılının aynı dönemine (6.802.605,17 Euro) göre yüzde 12,9 artış gerçekleşti.

Yapılan satışlar içerisinde yaklaşık yüzde 25’lik pay ile en yüksek satış; Prefabrik Konteyner de(1.994.092,5 Euro) olurken, plastik ürünler, ahşap mobilya malzemeleri, inşaat malzemeleri, taze balık, şilte ve hurda ürünler de en çok satılan diğer ürünler içinde yer aldı.

Ancak, bu artışlara rağmen, Yeşil Hat ticaretinin henüz istenen düzeyde olmadığını düşünüyorum. Bu rakamlarıı çok daha iyi düzeylere getirmek için, fırsatlar değerlendirilmelidir.

Yeşil Hat tüzüğünde yapılacak iyileştirmelerle, yeni ürünlerin ticaret kapsamına alınması, üreticilerimiz için önemli bir fırsat olan Güney’e yapılan satışları daha da artıracaktır.

Bu çerçevede, iki toplumun ticaret odaları tarafından kurulan Tek Durak Hizmet Noktası hizmeti, potansiyel satıcılar ve alıcılar arasında eşleştirmeyi kolaylaştıracak ve  yüz yüze, çevrimiçi ve telefonla danışmanlık hizmetleri sunacaktır.Bu tür hizmetler, iki toplumun ve iş insanlarının yakınlaşmasına katkı sağlamaktadır.

Öte yandan, PDO sertifikalı hellim üretimi ile birlikte, Hellimin Güney’ e ve Avrupa’ya satışı da, ihracat rakamlarımızı artıracaktır. Bu bağlamda,  hellimin Avrupa’ ya satışının gerçekleşmesi için, Hükümet ve tüm paydaşlar ciddi bir şekilde çalışmalıdır. Bu konuda, Özellikle K.T.Ticaret Odası ve Sanayi Odası’ nın yoğun bir şekilde çalıştığını biliyorum.

Yeşilhat ticaretinde bu gelişmeler yaşanırken, A.B’ nin 2004 yılından beridir Kıbrıslı Türklere verdiği söz olan, Doğrudan Ticaret Tüzüğünün bir türlü uygulamaya girmemesi, büyük hayal kırıklığıdır. Avrupa Birliği, Kıbrıs’lı Türklere destek olmak istiyorsa, Avrupa ile doğrudan ticaret yapmasını sağlamalıdır.

Avrupa Birliği, Güney Kıbrıs’ la kıyaslandığı zaman, Kuzey Kıbrıs’ a çok az miktarda yardım yapmaktadır. Mademki, Kıbrıs’ ın coğrafya olarak tümünü AB’ ne aldıklarını, fakat Muktesebat’ın Kuzey’ de uygulanmadığını söylüyorlar ve  bireysel olarak Kıbrıslı Türkleri AB vatandaşı olarak görüyorlar, yapılacak destek miktarını mutlaka adaletli bir şekilde iyileştirmeliler ve söz verdikleri doğrudan ticaret tüzüğünü hayata geçirmelidirler.

Ülke ekonomisinin büyümesi için, ihracat rakamlarının artması önemli bir faktördür. Üreticilerimize pazar yaratıldığı taktirde, girdi maliyetlerinin yüksek olmasına rağmen, uluslararası piyasalarda ilgi gören, uygun fiyat ve kalitede, birçok mal üretebilmektedirler.

Üreticilerimiz, birçok zorluğa, imkansızlığa  rağmen, üretimden kopmamak için, canla başla çalışmaktadır.Kıbrıs’ lı Türkler, üretime sarılmaya devam ettikçe, bu ülkeye tutunmaya her hal ve koşulda devam edeceklerdir.