EKONOMİ VE SOSYAL YAPI GÜÇLENDİRİLMELİ… TC Lefkoşa Büyükelçiliği “Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi”nce açıklanan 2016 KKTC Ekonomi Durum Raporu  “Toplumsal dokuda zaman içinde meydana geldiği görülen yoksullaşma, aile yapılarında çöküntü ve ayrışmalar”a dikkat çekiyor.

Büyükelçi Kanbay: Ekonomik projelerle birlikte sosyal yapıyı da güçlendirecek çalışmalara ağırlık verilmesi gerekiyor

TC Lefkoşa Büyükelçisi Derya Kanbay ayrıca, ‘Yapısal Dönüşüm Programı’nın ilk yılı olan 2016’da, yapısal dönüşümün temel dayanağını oluşturacak yasama çalışmalarının istenen etkinlikte gerçekleşmediği’ne, siyasetin ve yasamanın, reel ve sosyal hayatın temposunun gerisinde kaldığına işaret ediyor…

“Yüksek öğrenimde amaçtan sapıldı”

• Kanbay, yüksek öğrenim alanınki büyümenin, Kuzey Kıbrıs’ta akademik zenginlik, teknolojik dinamizm ve kültürel çeşitlilik getirmek gibi amaçlardan uzaklaşarak, ADETA TİCARİ KAZANÇ MECRASI konumuna yöneldiği tespitini de rapora yansıttı.

Meltem SONAY

TC Lefkoşa Büyükelçiliği, Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi ‘2016 KKTC Ekonomi Durum Raporu’ açıklandı.

Rapor, UBP- DP Azınlık Hükümeti dönemine denk gelen ‘2016-2018 Yapısal Dönüşüm Programı’nın ilk yılı olan 2016 yılına ilişkin durumu ortaya koyuyor…

“Yasama çalışmaları istenen etkinlikte gerçekleşmedi, siyaset ve yasama geride kaldı”

Rapor’un başında yer alan TC Lefkoşa Büyükelçisi Derya Kanbay’ ait sunuşta, ‘Yapısal Dönüşüm Programı’nın ilk yılı olan 2016’da, yapısal dönüşümün temel dayanağını oluşturacak yasama çalışmalarının istenen etkinlikte GERÇEKLEŞMEDİĞİ yazıldı.

Büyükelçi Kanbay ayrıca, siyasetin ve yasamanın, reel ve sosyal hayatın temposunun gerisinde kaldığı gözlemini de paylaştı.

“RADİKAL ADIMLAR’ın atılması gecikmeye uğradı”

Kanbay, Turizm, eğitim gibi hizmet sektörü ağırlıklı ekonomik icraatın yönünü KOBİ’lere dayalı üretim sektörüne çevirecek, çağdaş ekonomilerin hızla yöneldikleri ileri teknoloji, üretken tasarım, dönüştürülebilir enerji alanlarına yoğunlaşacak radikal adımların atılmasının gecikmeye uğradığına da işaret etti.

Yüksek Öğrenim’de ‘TİCARİ KAZANÇ MECRASI’ konumuna…

TC Lefkoşa Büyükelçisi Derya Kanbay’ın Kuzey Kıbrıs’taki ‘Yüksek öğrenime’ ilişkin ifadeleri de dikkat çekti. Kanbay, yüksek öğrenim alanınki büyümenin, Kuzey Kıbrıs’ta akademik zenginlik, teknolojik dinamizm ve kültürel çeşitlilik getirmek gibi amaçlardan uzaklaşarak, ADETA TİCARİ KAZANÇ MECRASI konumuna yöneldiği tespitini de rapora yansıttı.

“Toplumsal dokuda YOKSULLAŞMA, AİLE YAPILARINDA ÇÖKÜNTÜ ve AYRIŞMALAR…”

Kanbay, ‘toplumsal dokuda zaman içinde meydana geldiği görülen YOKSULLAŞMA, AİLE YAPILARINDA ÇÖKÜNTÜ ve AYRIŞMALAR’ın’, ekonomik projelerle birlikte sosyal yapıyı da güçlendirecek çalışmalara ağırlık verilmesini öncelikli hale getirdiği görüşünü de belirtti.

RAPORDAN:

- Ekonominin büyüme performansı geriledi,
- Toplam yatırımların hedefin uzağında
- Kamu hizmetlerinin GSYH içerisindeki payı EN DÜŞÜK seviyeye indi,
-Tarımda ve kamu hizmetlerinde DARALMA, diğer sektörlerde BÜYÜME sağlandı
- Enflasyon %10,2’ye çıktı, tüm mal gruplarında artış yaşandı
- Bir yıl önce %47,1 olan istihdam oranı, %48,2’ye yükseldi

BÜYÜME…

Bir önceki yıldan düşük, hedefin altında büyüme!

2016 KKTC Ekonomi Durum Raporu’na göre, 2016- 2018 Yapısal Dönüşüm Programı döneminin başlangıç yılı olan 2016 yılında, Kuzey Kıbrıs ekonomisinin büyüme performansı, bir önceki yıldan daha düşük ve Yapısal Dönüşüm Programı’nda belirlenen %5 hedefinin altında, %3,6 olarak gerçekleşti.

2014’te 1.1’den 4.8’e çıkan Kuzey Kıbrıs ekonomisinin büyüme performansı, 2016’da 3,6’ya gerilemiş oldu.

Yapısal Dönüşüm Programı’nda 2016 yılı kamu sabit yatırımlarının ve özel sabit yatırımlarının sırasıyla Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) %3,5’i ve % 15’i oranında olmak üzere toplam yatırımların %18,5’i olarak hedeflenmesine karşın, özellikle kamu yatırımları olmak üzere toplam yatırımların hedeflenenin uzağında gerçekleştiği de rapora yansıdı.

Dolar cinsinden kişi başına düşen milli gelir, 2015 yılında TL’nin Dolar karşısında değer kaybının etkisiyle önceki yıllardaki 15 bin Dolar seviyesinden, 13 bin 721 Dolar seviyesine geriledi, 2016 yılında ise az artışla 13 bin 902 Dolar oldu.

Tarımda ve kamu hizmetlerinde DARALMA, diğer sektörlerde BÜYÜME…

2016 yılı için GSYİH’daki sektöre gelişmelere bakıldığında tarımda yaşanan kuraklığın etkisiyle yaşanan -7,3’lük daralma ve kamu hizmetlerinde yaşanan -0,2’lik daralma dışında tüm sektörlerde büyüme sağlandığı belirtildi.

2015 yılında yüzde 9,6 küçülen ithalat vergilerinin, 2016’da yüzde 9 büyüdüğü de ifade edilirken, 2016 yılında büyümeyi sürdüren sektörler, %7,3 ile sanayi, %6,5 ile turizm ve %5,7 ile inşaat oldu.

Yapısal Dönüşün Programı’nın sektörel büyüme hedefleri açısından karşılaştırma yapıldığında ise İnşaat, Ulaştırma- Haberleşme, Konut Gelirleri, İthalat Vergileri’nde hedefin üzerinde gerçekleşme sağlanırken, diğer sektörlerde hedefe ulaşılmadığı rapora yansıdı.

Tarım sektörünün 2015 yılında GSYH’dan aldığı pay %9 iken, 2016 yılında kuraklığın da etkisiyle GSYH’daki payı %5,6’ya düştü. Sanayi sektörünün payında değişme olmadı, % 9,2 olarak gerçekleşti.

Kamu hizmetlerinin GSYH içerisindeki payı EN DÜŞÜK seviyeye indi

Rapora göre, kamu hizmetlerinin GSYH içerisindeki payı 2009 yılında %22,3 iken, bu tarihten itibaren giderek azalmış 2016 yılında yüzde 15,9 ile en düşük seviyeye indi.

2016 yılında ticaret, serbest meslek, ithalat vergileri, ve konut sektörünün payı artarken, turizm, ulaştırma ve haberleşme sektörlerinin payı azaldı.

ENFLASYON…

Enflasyon %10,2’ye çıktı, TÜM mal gruplarında ARTIŞ yaşandı!

2016 KKTC Ekonomi Durum Raporu’na göre, 2014 yılında %6,5 seviyesinde gerçekleşen enflasyon oranı, 2015 yılında %7,8 seviyesine yükseldi, 2016 yılında ise %10,2 seviyesine çıktı.

2016 yılında tüketici fiyat endeksinde yer alan mal gruplarının tamamında ARTIŞ kaydedildi.

2016 yılında ana mal grupları bazında EN YÜKSEK artış ‘Ulaştırma’da olurken, bunu ‘Alkollü içecekler ve tütün’, ‘Eğitim’ ve ‘Lokanta ve Oteller’ izledi.

‘Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar’ grubundaki yükseliş, enflasyonda belirleyici oldu

Bunların yanı sıra, ‘Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar’ mal grubundan yaşanan % 10,02’lik yükselişin, o dönemde toplam enflasyon seviyesinde önemli belirleyici olduğu da rapora yansıdı.

Kuzey Kıbrıs enflasyonunun Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşanan enflasyon oranı etrafın da gerçekleştiğinin belirtildiği raporda, Kuzey Kıbrıs enflasyonu oranını artma ve düşme hareketlerini bir SAVRULMA şeklinde yaşandığına işaret edildi. Bu durumun Kuzey Kıbrıs ekonomisinin DÖVİZE DAHA FAZLA BAĞIMLI bir ekonomi olmasında kaynaklandığını da belirtildi.

İSTİHDAM…

Oran 1 puan yükseldi

2016 KKTC Ekonomi Durum Raporu’na göre,  2015 yılında %47,1 olan istihdam oranı, 2016 yılında %48,2’ye yükseldi.

2016 itibarıyla işsizlik de bir önceki yıla kıyasla 1 puan geriledi. İstihdamın detaylı sektörel dağılımı incelendiğinde ise, 2016 yılı itibarıyla tarım sektörünün toplam istihdamın %3,6’sını oluşturduğu ve tarımda istihdam edilenlerin %17,3’ünün de ÜCRETSİZ AİLE İŞÇİLERİ olduğu rapora yansıdı.

DIŞ TİCARET…

Açık %4,8 arttı!

Rapora göre, KKTC Ekonomi Bakanlığı Ticaret Dairesi verilerine göre 2014 yılında, 1.500 milyon Dolar ithalat, 118 milyon Dolar da ihracat gerçekleşmişken,  2016 yılında ithalat %3,6 büyüme ile 1.554,9 milyon Dolar olarak, ihracat ise %10,7 küçülme ile 105,5 milyon Dolar olarak gerçekleşti.

2015 yılında 1.382,5 milyon Dolar olan dış ticaret açığı, %4,8 artış ile 1,449,4 milyon Dolar olarak gerçekleşti.