Rüşvet alma- verme suçlarının düzenlendiği öneride, cezalar artırılıyor, görevi kötüye kullanma veya görevi ihmal suretiyle fırsat eşitliği sağlanmaksızın kamu personeli istihdamı suçu, ‘Ağır suç’ olarak düzenleniyor.

Yasa Önerisi, Yasama Dokunulmazlığı’nın da önünü açacak düzenlemeler içerirken, yolsuzluk yapan bakan ve milletvekillerinin de yargılanmasına olanak tanıyacak maddeler içeriyor.

Meltem SONAY

CTP-BG Lefkoşa Milletvekili Tufan Erhürman, Fasıl 154 Ceza Yasası’nın Üçüncü Kısmı’nın Birinci Bölümü’nde yer alan ‘Yolsuzluk ve Görevi Kötüye Kullanma’ ile ilgili hükümlerin değiştirilmesi için tamamladığı çalışmasını, önümüzdeki Cuma günü bir Yasa Önerisi olarak Meclis’e sunmaya hazırlanıyor.

Çalışmasını, Meclis’e Yasa Önerisi olarak sunulmadan önce Ceza Hukuku alanında uzman olan kişilerle ve kamuoyuyla, görüş, düşünce ve eleştirileri almak ve bunlardan hareketle Öneri’ye son şeklini vermek amacıyla paylaşan Erhürman, Yasa Önerisi’yle ilgili komite çalışmalarında da görüş ve önerilerden yararlanılacağını kaydetti.

Yasa Önerisi, Yasama Dokunulmazlığının da önünü açacak düzenlemeler içerirken, yolsuzluk yapan bakan ve milletvekillerinin de yargılanmasına olanak tanıyacak maddeler içeriyor.

Rüşvet alma- verme suçlarının düzenlendiği öneride, cezalar artırılıyor, görevi kötüye kullanma veya görevi ihmal suretiyle fırsat eşitliği sağlanmaksızın kamu personeli istihdamı suçu, ‘Ağır suç’ olarak düzenleniyor.

Kamu hizmetinde görevli herkes…

Öneride, esas yasadaki farklı yorumlara yol açabilecek düzenlemede yapılan değişiklikle, yalnızca kamu görevlilerinin değil, kamu hizmetinde görevli herkesin, dolayısıyla başbakanın, bakanların, milletvekillerinin, belediye başkanlarının, belediye meclisi üyelerinin, hangi yöntemle göreve getirilmiş olursa olsun tüm kamu personelinin ve bunlara ek olarak kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının ve kooperatiflerin başkan ve yönetim kurulu üyelerinin de görevi ifa karşılığında para, mal veya ödül alması, rüşvet, irtikap, zimmet gibi fiilleri işlemesi suç olarak düzenleniyor.

‘Ağır suç’… Yasama dokunulmazlığının önü açılacak…

Bu değişiklikle yürürlükteki Yasa’da hafif suçlar olarak düzenlenen suçlar, ağır suç olarak tanımlanarak cezaların üst hadleri de beş (veya daha fazla) yıla çıkarılıyor.

Değişiklik gerekçesinde, kamu yönetiminin güvenilirliğine karşı işlenen suçların hafif değil ağır suç olarak kabul edilmesi gerektiği düşüncesi ve Anayasa’nın 84’üncü maddesinin (2)’nci fıkrasında, beş yıl veya daha çok hapis cezasını gerektiren suçüstü durumunun yasama dokunulmazlığının kapsamı dışında tutulmuş olması cezanın artırılma nedeni olarak belirtiliyor.
Düzenleme, en azından suçüstü durumlarında, yolsuzluk yapan bakan ve milletvekillerinin yasama dokunulmazlığından yararlanamamasının önünün açılmasını da amaçlıyor.

Rüşvet, Rüşvet Alma-Verme…

Öneride Esas Yasa’ya bir madde eklenerek, ‘rüşvet suçu’ da düzenleniyor. Yasa Önerisi’nin madde gerekçelerinde, ‘Rüşvet suçu’ ile ‘İrtikap Suçu’nu ayıran temel unsurlara yer veren Erhürman, hazırladığı yasa önerisinde ‘Rüşvet verme ve alma’ suçlarını da düzenliyor.
Öneri, Rüşvet Verme ve Rüşvet Alma suçlarının ‘ağır suç’ olduğuna işaret ederken, suçu işleyenin on yıla kadar hapislik ve para cezası ile cezalandırılabileceğini de düzenliyor.

‘Rüşvet talebi’… On yıla kadar hapislik…

Öneri, kamu hizmetinde görevli kişinin rüşvet talebinde bulunması suçunu da düzenlerken, bu suçu işleyen kişinin kamu yönetimine duyulan güveni sarstığına işaret edilerek ‘AĞIR SUÇ’ sayılan bu suçun da on yıla kadar hapis ve ayrıca para cezası gerektirdiği kaydedildi.
Kamu hizmetinde görevli bir kişiye rüşvet teklif etme suçunun da düzenlendiği öneride, bu suçun cezasının da beş yıla kadar hapis ve ayrıca para cezası olduğu not edildi.

Rüşvete aracılık etme suçunu düzenleyen öneri, bu suç için de dört yıla kadar hapis ve ayrıca para cezası öngörürken, rüşvete aracılık etme suçunu işleyen kişi kamu hizmetinde görevli bir kişiyse, bu kişinin ağır bir suç işlemiş olacağı ve altı yıla kadar hapis ve para cezasıyla cezalandırılacağı da kaydedildi.

‘Pişmanlık’ ceza almalarını engellemeyecek

Öneri, esas yasaya eklenen yeni bir madde ile rüşvet suçlarında etkin pişmanlığı da düzenliyor. Öneride, resmi makamların durumdan haberdar olmasından ve fiil ile ilgili herhangi bir soruşturma başlatılmadan önce resmi makamları durumdan haberdar ederek suçun ortaya çıkmasına yardımcı olan kişilerin bu tip suçların açığa çıkmasının kolaylaştırılması amacıyla ceza almayacakları düzenleniyor. 
Ancak, düzenlemeye göre, resmi makamlar durumdan haberdar olduktan veya bu konuda idari veya cezai herhangi bir soruşturma başlatıldıktan sonra, yetkili makamlar önünde itirafta bulunulması suçu işleyenin cezalandırılmasını engellemeyecek.

‘İltimas karşılığında ödül alma…’

Önerinin 7’nci maddesi ile Esas Yasa’nın 102’nci maddesi değiştirilerek, kamu hizmetinde görevli kişilerin iltimas karşılığında ödül alması suçu da düzenlendi.

Bu maddeyle, bu suçun yalnızca kamuda istihdam edilenler tarafından değil, kamu hizmetinde görevli herkes tarafından işlenebileceği kaydedildi.
Suçun, kendisine sağlanan para, mal veya herhangi bir ödül karşılığında, görevini yaparken bir kişiye öncelik tanıyan veya herhangi bir biçimde onun lehine iltimas yapan kamu hizmetinde görevli kişi tarafından işleneceğini öngören öneri, suçu işleyen kamu hizmetinde görevli kişinin de dört yıla kadar hapis ve ayrıca para cezasıyla cezalandırılmasını düzenliyor.

‘Zimmet’e 10 yıl hapislik…

Esas yasaya eklenen yeni bir madde ile ‘Zimmet Suçu’nun da düzenlendiği öneri, bir kişinin koruma ve gözetiminden yükümlü olduğu taşınır veya taşınmaz bir malı amacı dışında, kendi özel amaçları için kullanması, tüketmesi, satması, kiralaması durumunda işleyeceği bu suçtan, on yıla kadar hapis ve ayrıca para cezasıyla cezalandırılmasını içeriyor.

Sahte, gerçek dışı evrak…

Öneride, menfaat temini için sahte, gerçek dışı veya hukuka aykırı evrak düzenleme, imzalama, tasdik etme veya verme suçunu da düzenlendi.
Yasa Önerisi, bu suçları işleyen kişilerin de sekiz yıla kadar hapis ve ayrıca para cezasıyla cezalandırılmasını öngörüyor.

‘Fırsat eşitliği sağlanmaksızın kamu personeli istihdamı’ AĞIR SUÇ!

Önerinin 12’nci maddesi ile Esas Yasa’nın 106’ncı maddesi değiştirilerek, bu maddede, görevi kötüye kullanma veya görevi ihmal suretiyle fırsat eşitliği sağlanmaksızın kamu personeli istihdamı suçu düzenleniyor.

Önerinin ilgili madde gerekçesinde, ‘Ülkemizde bu konuda özellikle partizanlık, hemşerilik ve benzeri sebeplerle yapıldığı iddia edilen istihdamların ciddi sıkıntı yaratması dolayısıyla, izlenen suç siyaseti çerçevesinde, bu fiil diğer görevi kötüye kullanma ve görevi ihmal suçlarından farklı olarak ağır bir suç olarak tanımlanmış ve bu suç için daha ağır bir ceza öngörülmüştür’ ifadeleri de yer buluyor.