• Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 3 Ocak 2023’e kadar geçerli olan uygulama ile alımların TÜK Yönetim Kurulu kararı ve Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı onayı ile yapılabilmesinin önünün açılması tartışma yarattı.

• ‘ALIMLAR, BORSA FİYATININ ÜZERİNDE’… Eski Tarım Bakanı, CTP Milletvekili Erkut Şahali, Toprak Ürünleri Kurumu’nun araştırma yapmaksızın, ihtiyaç duymaksızın arpa alımı yaptığını söyledi, alımların borsa fiyatının üzerinde gerçekleştiğini söyleyerek, ‘mali denetim’ vurgusu yaptı.

• Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, spot alımlarına yönelik eleştirilere yönelik, “Ortaya atılan iddialar, birilerinin daha çok kazanmasını engellediğimiz, fahiş kar marjının önüne geçtiğimiz için” değerlendirmesinde bulundu.

KİM NE DEDİ?

* Eski Tarım Bakanı, CTP Milletvekili Erkut Şahali:  Heba edilen kamu kaynağı birilerine rant olarak mı dönüyor?

* Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz: Tepkiler, birilerinin daha çok kazanmasını engellediğimiz için yükseldi.

* Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Adahan: 40 bin ton arpa alındı, 6 bin ton mısır ise 3-4 gün içinde satışta olacak

* Toprak Ürünleri Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Tansel Sağır: Eleştiride bulunanlar, dilekçe yapıp, inceleyebilir

Ayşe GÜLER

Bakanlar Kurulu, Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK)’ün yapacağı spot (arpa, buğday, mısır, hayvan yemi hammaddeleri, hayvan yemi ve bunlara ilişkin deniz taşımacılığı) alımlarında Kamu İhale Yasası kurallarının 5 aylık süre için uygulanmamasını kararlaştırdı.

Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 3 Ocak 2023’e kadar geçerli olan uygulama ile alımların TÜK Yönetim Kurulu kararı ve Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı onayı ile yapılabilmesinin önünün açılması tartışma yarattı.

Eski Tarım Bakanı, CTP Milletvekili Erkut Şahali, Toprak Ürünleri Kurumu’nun araştırma yapmaksızın, ihtiyaç duymaksızın arpa alımı yaptığını söyledi, alımların borsa fiyatının üzerinde gerçekleştiğini söyleyerek, ‘mali denetim’ vurgusu yaptı.

Şahali, yakın zamanda 10 bin ton arpa sipariş edildiğini, o dönemde arpanın borsadaki fiyatının

330 dolar olduğunu hatırlatarak, 5 bin ton arpanın 360 dolar, geriye kalan 5 bin tonunun ise 345 dolardan alındığını kaydetti.

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, spot alımlarına yönelik eleştirilere yönelik “Ortaya atılan iddialar, birilerinin daha çok kazanmasını engellediğimiz, fahiş kar marjının önüne geçtiğimiz için” değerlendirmesinde bulundu.

Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Adahan, Bakanlar Kurulu’ndan alınan yetkinin ardından, 40 bin ton arpa alımı yapıldığını söyledi, 6 bin ton mısırın ise 3-4 gün içinde satışa sunulacağını dile getirdi.

Adahan, adaya ayrıca bin 750 ton kepenk de getirildiğini ancak yaşanan teknik bir problemden dolayı adaya girişinin gerçekleşemediğini kaydetti.

Alımların piyasanın en ‘dip’ fiyatlarıyla yapıldığını ifade eden Adahan, detay paylaşmadı.

Öte yandan Toprak Ürünleri Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Tansel Sağır ise spot alımlarının borsa fiyatlarının altında yapıldığını savundu,  “Piyasada çok yüksek fiyatlar var. TÜK, mısır ve kepenk getireceği için bu tepkiler ortaya çıkıyor” dedi.

Sağır, “Şirketlerin kar oranı düşecek. Fırsatçılığı önlemek için TÜK’ün eline fırsat geçti, bize çamur atıyorlar” şeklinde konuşarak, bu konuda eleştirilere “Eleştiride bulunanlar, isterseler dilekçe yapıp, inceleyebilirler. Bu fiyat altında ürünü olan varsa ondan da almaya hazırız” değerlendirmesinde bulundu.

İLGİLİ TARAFLAR NE DEDİ?

Eski Tarım Bakanı, CTP Milletvekili Erkut Şahali:

Heba edilen kamu kaynağı birilerine rant olarak mı dönüyor?

Eski Tarım Bakanı, CTP Milletvekili Erkut Şahali, Toprak Ürünleri Kurumu’nun araştırma yapmaksızın, ihtiyaç duymaksızın arpa alımı yaptığını söyledi, bu uygulamayı eleştirdi.

“TÜK’e spot alımının Kamu İhale Yasası dışına çıkarılması, gelişi güzel mal alımı anlamına gelmemeli. Şu an bu yapılıyor” diyen Şahali, “Şu anda elinde arpası olanlar TÜK’e teklifte bulunuyor” dedi.

Şahali, yakın zamanda 10 bin ton arpa siparişi verildiğini, söz konusu dönemde arpanın borsadaki ton fiyatının 330 dolar olduğunu ancak 5 bin ton arpanın 360 dolar, geriye kalan 5 bin tonunun ise 345 dolardan alındığını kaydetti.

Şu anda arpanın ton fiyatının 315-320 dolar arasında olduğunu dile getiren Şahali,

stok durumuna bakıldığında da TÜK'ün hemen arpa alımına yönelik ihtiyacının bulunmadığını belirtti.

Şahali, “Bakanlık ve TÜK,  kamu kaynaklarının korunmasında özensiz mi? Yoksa heba edilen kamu kaynağı birilerine rant olarak mı dönüyor?” sorularını da yönelterek, cevap istedi.

Konunun mutlak surette mali denetimine tabi tutulması gerektiğine dikkat çeken Şahali, “Özensiz alım yapılıyorsa bu bir suçtur. Kim rant sağlıyor, haksız kazanç elde ediliyor cevap istiyoruz” dedi. 

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz:

Tepkiler, birilerinin daha çok kazanmasını engellediğimiz için

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, spot alımlarına yönelik eleştirileri yanıtladı, “Ortaya atılan iddialar, birilerinin daha çok kazanmasını engellediğimiz, fahiş kar marjının önüne geçtiğimiz için” dedi.

Oğuz, arpa alımlarının peyder peyder devam ettiğini söyleyerek, daha önceki dönemlerde ton başına 370-380 dolar olarak yapılan arpa alımlarının son dönemde 330-350 dolara kadar düştüğünü ifade etti, “O günkü ihtiyaç neyse onu, piyasanın daha da altına yaptık” şeklinde konuştu.

 “Arpanın ardından adaya mısır getireceğimiz için bizden şikayet ediyorlar” diyen Bakan Oğuz, süreci örneklendirerek anlattı, şöyle devam etti: Örneğin adaya mısırı ton başına 400 dolara da 420 dolara da getirenler var. Ardından tekelleşmiş bir fiyat belirleniyor, ton başına 450 dolar deniliyor. Bu ürünü 400 dolara getiren de 420 dolara getiren de 450 dolara satıyor. Kar marjı yükseliyor, serbest piyasada tek fiyattan satıyorlar. Mısırla ilgili TÜK, spot alımı yaptı, fiyatı düşüreceğiz. TÜK’ün bu işe girmesi kar marjını aşağı çekecek.

Oğuz, Toprak Ürünleri Kurumu’nun arpa alımı yapmaması halinde 7 TL’den satışa sunulan ürünün fiyatının 10 TL’yi bulacağını da dile getirerek, “Kurum, hem çiftçi hem üreticiye denge unsuru oldu. Rekabet fiyatlarının oluşmasını istiyoruz. Bu hamle olmasaydı, yem girdi maliyetler yükselecek, ilgili ürünün fiyatı artacaktı. Hayat da pahalılaşacaktı” dedi.

Uygun fiyatta bulunması halinde TÜK’ün ülkeye soya hammaddesi de getireceğini açıklayan Oğuz, “Üreticinin yaşamasını istiyoruz. Ortaya atılanlar spekülasyonlar. Herkes, TÜK’ün Yönetim Kurulu’na ulaşabilir, bakana ulaşabilir. Tüm bunlar, birilerinin daha çok kazanmasını engellediğimiz için” şeklinde konuştu.

Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Adahan:

40 bin ton arpa alındı, 6 bin ton mısırın ise 3-4 gün içinde satışta

Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Adahan ise Bakanlar Kurulu’ndan alınan yetkinin ardından, 40 bin ton arpa alımı yapıldığını söyledi, 6 bin ton mısırın ise 3-4 gün içinde satışa sunulacağını dile getirdi.

Adahan, adaya ayrıca bin 750 ton kepenk de getirildiğini ancak yaşanan teknik bir problemden dolayı adaya girişinin gerçekleşemediğini kaydetti.

Alımların piyasanın en ‘dip’ fiyatlarıyla yapıldığını ifade eden Adahan, detay paylaşmadı.

Adahan şöyle konuştu: “İç ihaleler açıyoruz. İhalelere hem yurt dışından hem yurt içinden firmalara mail yoluyla ulaşıp gün ve zaman tayin ediyoruz. Kapalı zarf usulü ihaleleri yapıyoruz. Yine katılımcıların önünde açıp, araştırmalar üzerindeyse ilk atılan firmalara ikinci fiyat verme imkanı sunup, hepsinin bulunduğu ortamda tekrar fiyat alınıyor.

Herhangi bir suistimale ve tartışmaya imkan vermeden hem üreticileri, hem de kendimizi hem firma haklarına halel getirmeden sonuçlandırıyoruz.”

Bazı alımların ihaleye çıkılmadan, bakanlık onayı ile yapıldığını da dile getiren Adahan, “Son 1-2 alımı bakanlık onayı aldık, gerçekleşti. Çok uygun ürünler bulduk, hızlı alabilmek adına sorumluluğu aldık. Gerekli kararları almak için atandık. Bu kararları alırken de toplu veremeyeceğim hesap yok” dedi.

Adahan, borsa fiyatı üzerinden mal alımı yapıldığına dair iddialar üzerine ise “Borsa fiyatı üzerinden alıyorsak, satış da borsa fiyatı üzerinden olur.  Tepkiler, yerli firmaların satış fiyatlarının altından ürün satmaya başlayacağımız içindir” şeklinde konuştu.

Spot alım yetkisinin 3-4 ay önce verildiğini, Aralık sonuna kadar devam edeceğini dile getiren Adahan,

“Bu süreçte hedeflediğimiz konu, Rusya Ukrayna savaşı sonrasında dünyada oluşan hayvansal ve insani gıda sıkıntısını doğru şekilde doğru fiyattan alımı sağlamaktır. Hayvancılar, yaptıklarımız çalışmadan mutlu olduklarını söylüyorlar” dedi.

Toprak Ürünleri Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Tansel Sağır:

Eleştiride bulunanlar, dilekçe yapıp, inceleyebilir

Öte yandan Toprak Ürünleri Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Tansel Sağır ise spot alımlarının borsa fiyatlarının altında yapıldığını söyledi, “Piyasada çok yüksek fiyatlar var. TÜK, mısır ve kepenk getireceği için bu tepkiler ortaya çıkıyor” dedi.

Sağır, “Şirketlerin kar oranı düşecek. Fırsatçılığı önlemek için TÜK’ün eline fırsat geçti, bize çamur atıyorlar” şeklinde konuşarak, bu konuda eleştirilere “Eleştiride bulunanlar, isterseler dilekçe yapıp, inceleyebilirler. Bu fiyat altında ürünü olan varsa ondan da almaya hazırız” değerlendirmesinde bulundu.

Yönetim Kurulu’nda tüm kararların oybirliğiyle alındığını da dile getiren Sağır, sözlerini şöyle tamamladı: TÜK, denge unsuru. Bu nedenle arpadan sonra mısır ve kepenk de getiriyoruz. 10 kuruşa alacağımız bir şeyi neden 5 kuruşa almayayım?