Safir Sorakın

Zeytin ağacı ağaçların kralı, adaletin, kutsallığın, sağlığın, yeniden doğuşun simgesi olarak kabul edilir. Ayrıca zeytin ağacı barışın da sembolüdür.
Zeytin ağaçlarımızdan, el emeklerimizle topladığımız zeytinlerimizden elde ettiğimiz zeytinyağının sağlığımız üzerine olan etkilerini biliyor muyuz?
Zeytinyağı ‘Akdeniz Diyet’ tipinin başrollerindendir. Zeytinyağını önemli kılan yapısında bulunan tekli doymamış yağ asitleri, E vitamini ve fenolik bileşenlerdir. Tekli doymamış yağ asiti içeriği yüksek olan yağlar, sağlıklı beslenme için en çok tercih edilen yağlardır, çünkü bir yandan kötü kolesterolü (LDL) düşürürken diğer yandan da iyi (HDL) kolesterolü yükseltirler. E vitamini ve fenolik bileşenler ise çok güçlü antioksidan özelliklere sahiptirler.

ZEYTİNYAĞI VE SAĞLIK
 

KALP VE DAMAR HASTALIKLARI

Yapılan araştırmalarda Akdeniz tipi beslenmesindeki birincil yağ kaynağı olan zeytinyağı, kalp-damar hastalıklarından kaynaklanan ölümleri azaltmaktadır.

KOLESTEROL

Tekli doymamış yağlar kolesterol içermemektedir. Zeytinyağı yüksek oranda tekli doymamış yağ asidi (%76)  içermektedir. Bundan dolayı kalp sağlığı üstünde en önemli etkisi ‘kötü kolesterol’ (LDL) miktarını düşürmesi ve ‘iyi kolesterol’ (HDL) miktarını yükseltmesidir.

TROMBOZ

Zeytinyağı, kan hücrelerinin kümeleşmesinde rol oynayan faktörlere karşı etki göstererek kan damarlarında pıhtılaşma (tromboz) riskini azaltmaktadır.

ŞEKER HASTALIĞI

Diyabetik hastalarda (şeker hastalarında) yapılan çalışmalarda zeytinyağı katkısıyla açlık ve tokluk kan glikozunda azalma, lipid profilinde düzelme ve tansiyon değerlerinde düşüş tespit edilmiştir. Diyabetik hastalarda zeytinyağı, insülin gereksinimini azaltmakta, glikoz ve insülin konsantrasyonunu düşürmektedir.

ÇOCUKLAR

Zeytinyağı, anne sütündeki yağ asidi oranına benzer ve çoklu doymamış bileşime sahiptir. Zeytinyağında yaklaşık % 80 oranında bulunan ‘Oleik asit’ insan sütündeki en önemli yağ asididir ve doğumdan hemen sonra bebeğin sinir dokularının gelişimini sağlamaktadır. Yeni doğmuş bebeklerde 1/6 oranında gerekli olan ‘Linoleik-Linolenik asit’ oranı zeytinyağında maksimum seviyede bulunduğundan, bebek bekleyen veya emziren annelerin beslenmesinde en uygun yağ olarak görülmektedir.

MİDE ÜZERİNE ETKİSİ

Zeytinyağı mide asidini azaltarak mideyi gastrit ve ülser gibi hastalıklara karşı koruduğu belirlenmiştir. Bunun yanında safra salgısını harekete geçirerek, sindirimin en mükemmel hale gelmesini sağlayıp, safra kesesinin boşalma işlemini düzenler ve safra taşı riskini azaltabilir. Bağırsaklardan yiyecek posasının geçişini kolaylaştırarak kabızlığa engel olabileceği, bebeklerde ve çocuklarda da kabızlığın tedavisinde kullanılabileceği söylenmektedir.

KEMİK GELİŞİMİNE ETKİSİ

Zeytinyağının içeriğinde bulunan A, D, E ve K vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, potasyum, kükürt, magnezyum, az miktarda demir, bakır, manganez gibi mineraller, kemik gelişimini sağlamaktadır. Kalsiyum kaybını engelleyerek kemikleri güçlendirmesinden ötürü zeytin oldukça önemli olup, yaşlılara özellikle tavsiye edilmektedir.

HANGİ ZEYTİNYAĞINI KULLANMALIYIZ?

Zeytinyağı, sızma, rafine ve riviera olarak üç şekilde tüketilebilir. En faydalı olanı sızmadır ve soğuk sıkım olması tercih edilmeli. Çünkü soğuk sıkımda besin değeri kaybolmaz. Zeytinyağı alırken üzerinde natürel sızma ya da ekstra virgin yazmasına ve oleik asit cinsinden asit oranı 100 gramda 0.8 gramdan fazla olmamasına dikkat edelim.

• Zeytinyağı güneş ışığı görmeyen serin yerlerde saklanmalıdır. Saklama için en uygun sıcaklık derecesi 14-15°C'dir.
• Zeytinyağını saklamak için plastik bidonlar veya saç kaplar uygun olmayacaktır. Bunların yerine renkli cam şişelerde, renkli camlı damacanalarda saklanması daha doğru olacaktır
• Zeytinyağı ağzı açık olarak uzunca bir süre hava ile temas ederse yağ bozulmaya başlar ve asitliği de yükselir.

NE KADAR TÜKETMELİYİZ?

Ne yediğimiz kadar ne kadar yediğimizin de önemli olduğunu unutmamalıyız. Ve   1 yemek kaşığı zeytinyağı (14g) 120 kalori olduğunu,  günlük kalori alımınızın (herhangi sağlık sorunu olmayan bireyler) %30’unun yağlardan karşılamanız gerektiğini ve bunun 1/3’nün Omega 9 içeren (Zeytinyağı, badem, susam, fındık vs.) yağlar olması gerektiğini hatırlatmak isterim. Örneğin günde 1800 kalori alması gereken bir kişi için günde tüketmesi gereken omega 9 içeren yağ miktarı 1,5 yemek kaşığı kadardır.
Herkese sağlık ve huzur dolu bir hafta diliyorum.